نوع مواد مخدر هر روز خطرناکتر شده و طیف مصرف کنندگانش از هر جهت توسعه پیدا کرده است.

اگر در گذشته معتادان برای مصرف موادمخدر به مکان خلوت یا به قول معروف به پستو نیاز داشتند الان به راحتی در گوشه و کنار شهر مواد مخدر استعمال می کنند.

شهر دور سرشان چرخ می‌زند؛موقع نشئگی، اوج می‌گیرند و خماری؛ زمین می‌کوبدشان. دوباره شهر دور سرشان می‌چرخد.

یک لحظه بالا یک لحظه پایین. بین زمین‌وهوا دود می‌شوند.

جز تزریق و خون‌بازی، دود و نشئگی هنری ندارند اگر هم داشتند، دود شده و به هوا رفته است. اگر مشتری کوچه پس کوچه های شهر و محلات قدیمی شیراز باشید آنها را دیده اید اگر هم که نباشید که ندیده اید. اما آنهایی که دیده اند هم فرقی با ندیده ها ندارند چراکه دردشان برای هیچ‌کس مهم نیست زیرا اگر مهم بود هیچ سازمانی مسئولیت را گردن دیگری نمی‌انداخت و در این گیر و دار و گوشه شهر پرو‌خالی نمی‌شد از پاتوق معتادان.

زیر آسمان شهر، مردمی زندگی می‌کنند که در کنار همه نداشته‌ها زندگی‌شان به اعتیاد هم گره خورده و سهم آنها از تمام شهر «زمین‌بازی، رفیق‌بازی و اسباب‌بازی» است.

هر جایی که محل گذر کمتر باشد، می‌شود خانه، می‌شود زمین‌بازی.رفیق‌هایشان هم که باشند بازی جورجور است.

اسباب‌بازی‌هایشان را می‌آورند تا دور هم بزنند، خراب رفاقت می‌شوند، همین هم عاملی می‌شود که هیچ‌کس جز خودشان دوستشان ندارد.

اما معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری فارس می گوید كه معتادان شیراز از معتادان شهرهای دیگر کشور خوش ترند چرا که نه کسی برای جمع آوریشان کاری می کند و نه اینکه کسی برای درمان سراغشان می رود.

اینگونه است که معتادان در شیراز از همه جا خوش ترند.

احمد رحمانیان در گفت و گو با « خبرجنوب » با اشاره به اینکه معتادان را نیروی انتظامی باید جمع آوری کند و برای درمان به مراکز ترک اعتیاد تحویل دهد، مي گويد: اگر معتادان در زمان استعمال مواد مخدر دستگیر شوند که به حبس محکوم می شود اما اگر فقط به صرف معتاد بودن دستگیر شوند برای درمان به مراکز ترک اعتیاد معرفی می شوند.

وی با انتقاد از اینکه در فارس حساسیت کافی بین مسئولان برای برخورد با این پدیده وجود ندارد، اظهار کرد: متاسفانه نه تنها در استان فارس بلکه در کشور هماهنگی و انسجام کافی برای رفع این پدیده وجود ندارد.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری فارس به ذکر نمونه ای پرداخت و گفت: به عنوان نمونه در هفته مبارزه با موادمخدر در جلساتی که برگزار
می شود هیچ کدام از مسئولان ارشد استان حاضر نمی شوند که این نشان دهنده بی اهمیت بودن به این پدیده است.

وی با انتقاد از عدم حضور مسئولان در جلسات آگاه سازی اظهار کرد: طی چند مدت اخیر اقداماتی برای راه اندازی مرکز ماده 16 انجام شد و در حال حاضریک مرکز با ظرفیت 500 نفر در شیراز فعال است که فقط 240 معتاد هم اکنون در آن مرکز تحت درمان هستند.

رحمانیان گفت: به دلیل عدم اعتبار حتی از تمامی ظرفیت ها استفاده نشده تا بتوان معتادان بیشتری را درمان کرد.

معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری فارس یکی دیگر از موضوعات اساسی را اشتغال فرد پس از ترک اعتیاد عنوان کرد و افزود: اگر شرایط برای حضور فر درمان شده وجود نداشته باشد به طور حتم بار دیگر به استعمال موادمخدر روی می  آورد . از این رو دادگستری فارس طی هماهنگی های صورت گرفته به دنبال برنامه هایی برای اشتغال این افراد پس از درمان است.

وی گفت: بر این اساس مقرر شده که یک خیر مرکزی را برای تولید محصولات کشاورزی دائر کند تا افراد درمان شده در این مرکز  آنجا مشغول به کار شوند.

رحمانیان با بیان اینکه شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر باید در این حوزه سیاستگذاری کند، بیان کرد: این شورا باید اداراتی که در حوزه موادمخدر سهل انگاری می کنند را به دستگاه قضایی معرفی کند که تاکنون این کار را نکرده است.

وی در پاسخ به سوال « خبرجنوب » مبنی بر اینکه اگر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان به وظایف خودش عمل نکند چه مجموعه ای باید با این شورا برخورد کند، افزود: به طور حتم دستگاه قضایی به این مسئله ورود می کند.

برخورد دادستانی شیراز با ادارات سهل انگار

دادستان عمومی و انقلاب شیراز نیز در گفت و گو با « خبرجنوب » از صدور مجوز برای جمع آوری معتادان از سطح شهر و درمان آنها توسط دادستانی خبرداد و گفت: هر روز طرح های مختلفی برای جمع آوری معتادان از نقاط مختلف شهر به ویژه در بافت قدیمی و اطراف حرم مطهر شاهچراغ(ع) و سیدعلاالدین حسین (ع) اجرا می شود.

علی صالحی با اشاره به اینکه از سوی دادستانی شیراز برای جمع آوری معتادان از سطح شهر دستورات لازم به نیروی انتظامی صادر شده، بیان کرد: بنده شخصا روزانه این موضوع را رصد می کنم.

وی با بیان اینکه با پیگیری های صورت گرفته مرکز ماده 16 در شیراز
راه اندازی شد، افزود: بهزیستی اعلام کرد که می تواند فقط 240 نفر را در این مرکز تحت درمان قرار دهد که بر این اساس با پیگیری های صورت گرفته از سوی دادستانی شیراز تعداد معتادانی که در این مرکز تحت درمان قرار می گیرند افزایش یافت.

دادستان شیراز در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه اگر اداره ای به وظایف خود عمل نکند دادستانی برخورد می کند، گفت: به طور حتم اینگونه هست و در صورتی که هر مجموعه ای در انجام وظایف خود کوتاهی کند دادستانی ورود پیدا کرده و با مسئولان خاطی برخورد می کند.

ساماندهی معتادین، نیازمند اراده قوی مدیران میباشد

فرمانده سابق انتظامی استان فارس نیز در گفت و گو « خبرجنوب » با اشاره به اینکه حضور معتادین خیابانی هنوز برای مسئولین تبدیل به دغدغه نشده، گفت: اراده قوی برای ساماندهی معتادین وجود ندارد.

سردار سیروس سجادیان با بیان اینکه معتاد خیابانی حمایت خانوادگی و اجتماعی را از دست داده، افزود: مشکل حضور معتادین خیابانی عدم اجرای قانون توسط بعضی از  دستگاه های مسئول است.

وی با اشاره به اینکه اگر مسئولین پاسخگو شوند معتادین خیابانی ساماندهی می شوند،گفت: سال هاست که شعار مبارزه با موادمخدر داده می شود اما آسیب های به وجود آمده از این تهدید همچنان دامن اجتماع و خانواده ها را رها نکرده است.

جانشین سابق مرکز مطالعات راهبردی ناجا با اشاره به اینکه سازمان‌ها و نهاد‌های متعددی متولی برخورد و جمع‌آوری و ساماندهی معتادان هستند، اظهار کرد: فردی که معتاد خیابانی می‌شود حمایت خانوادگی و حمایت‌های اجتماعی را از دست می‌دهد و به همین خاطر جایگاهی در جامعه ندارد و در نهایت به کارتن‌خوابی روی می آورد.

سردار سجادیان با اشاره به اینکه زمانی که فرد حمایت اجتماعی و خانوادگی را از دست دهد به جمع‌شدن گروهی روی می آورد، افزود:  وقتی این افراد دور هم جمع می‌شوند به گونه ای زندگی می کنند که با هنجارهای اجتماعی سازگاری ندارد و درحقیقت در یک محیط غیربهداشتی مکان‌هایی مانند پارک‌ها، زیر پل‌ها، خرابه‌ها و خانه‌های متروکه را برای سکونت انتخاب می‌کنند.

وی با تاکید بر اینکه همین امر باعث می‌شود یک محیط کوچک اجتماعی از افرادی که هنجارهای جامعه را شکسته‌اند، شکل بگیرد که در اصطلاح پاتوق معتادان است، گفت: بر اساس قانون تکلیف در برخورد با معتادان به این صورت است که مصرف موادمخدر جرم است، اما عقوبت این جرم جنبه کیفری ندارد، بلکه معتادان باید به‌صورت داوطلبانه به مراکز درمانی مراجعه کنند.

سردار سیروس سجادیان با بیان اینکه مصرف و اعتیاد به استعمال موادمخدر یکی از آسیب های بوجود آمده از قاچاق و توزیع موادمخدر است، گفت: برای کاهش مصرف موادمخدر نیاز به اقدام سازمان یافته از سوی مسئولین امری که قانون، تکالیف آنان را مشخص کرده می باشد، اما وجود معتادین خیابانی در سطح شهر شیراز خاصه بافت قدیمی شهر و مناطق
حاشیه نشین گواه بر ضعف در سازماندهی ، سامان دادن و تعلل در اقدام برابر این معضل اجتماعی  توسط بعضی از سازمان هاست.

فرمانده سابق انتظامی فارس گفت: برابر ماده ۱۵ قانون مبارزه با موادمخدر، معتادان مکلفند با مراجعه به مراکز مجاز دولتی، غیردولتی یا خصوصی و یا سازمان‌های مردم‌نهاد درمان و کاهش آسیب، اقدام به ترک اعتیاد نمایند. معتادی که با مراجعه به مراکز مذکور نسبت به درمان خود اقدام وگواهی تحت درمان و کاهش آسیب دریافت نماید، چنانچه تجاهر به اعتیاد نکند از تعقیب کیفری معاف می‌باشد و معتادانی که مبادرت به درمان یا ترک اعتیاد ننمایند، مجرمند.

سردار سجادیان گفت: سازمان های فعال در حوزه پيشگير ي و درمان ؛ ستاد مبارزه با موادمخدر، وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، رفاه و تأمین اجتماعی ، قوه قضائیه و نیروی انتظامی است که در این راستا وزارت رفاه و تأمین اجتماعی موظف است ضمن تحت پوشش درمان و کاهش آسیب قراردادن معتادان بی‌بضاعت، تمام هزینه‌های ترک اعتیاد را مشمول بیمه‌های پایه و بستری قرار دهد و دولت نیز مکلف است همه‌ساله در لوایح بودجه،اعتبارات لازم را پیش‌بینی و تأمین نماید و برای احیا و ایجاد اردوگاه های باز پروری معتادین به مواد مخدر اقدام لازم را به عمل آورد.

سردار سجادیان ادامه داد: جدای از بحث مقابله و مبارزه با قاچاق و توزیع موادمخدر که خود جای بحث مفصلی دارد و یکی از عوامل اصلی اعتیاد در جامعه نیز ضعف در مقابله و مبارزه می باشد، باید بررسی کرد که کدام یک از سازمان های ذکر شده وظایف خود را به نحو مطلوب انجام داده اند؟ قطعاچنانچه موردی سوال شود، همه می گویند ما وظیفه خود را انجام داده ایم .اما چرا با انجام وظایف محوله همچنان آمار معتادین متجاهر بیشتر از قبل می شود؟ پاسخ روشن است، جرم موادمخدر و تمام آسیب های بوجود آمده از آن سازمان یافته است ، اما اقدامات سازمان های متولی در امر پیشگیری ، درمان و کنترل سازمان یافته نیست.

فرمانده سابق انتظامی فارس گفت: ازجمله سازمان هایی که همیشه آمادگی لازم را برای ساماندهی و کاهش آسیب قراردادن معتادان داشته نیروی انتظامی و قوه قضاييه  است، حال شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر که به نمایندگی از دولت وظیفه هماهنگی و سازماندهی اقدامات را برای اجرای این امر مهم دارد لازم است که بطور سازمان یافته اقدام كند تا شاهد عدم حضور معتادین متجاهر در سطح شهر و کاهش آسیب های اجتماعی باشيم.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه برخی اقدامات باعث ورود معتادان به کف خیابان می‌شود و معتادی به خیابان می‌آید که تمکن مالی برای درمان ندارد، یادآور شد: برای اینکه بتوان پدیده اعتیاد را مهار یا کنترل و یا در جامعه حذف کرد باید بررسی کرد که چه فرآیندهایی طی می شود تا پدیده اعتیاد بروز و ظهور کرده و افراد جامعه معتاد شوند .

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر با وجود تلاش هایی که صورت پذیرفته کنترل پس از درمان وجود ندارد،افزود: به عنوان نمونه  فرد را آوردیم و ترک دادیم آیا کنترل یا نظارتی بر روی او پس از درمان وجود دارد؟ آیا امکانات لازم را برای برگشت فرد به جامعه فراهم کرده ایم؟ آیا برای پذیرش افراد در جامعه فرهنگ سازی کرده ایم؟

سردار سجادیان ادامه داد: برای رفع معضل اعتیاد و رهایی معتادان باید سازمان های مسئول سازماندهی شده و سازمان یافته تلاش کنند و با جزیره ای عمل کردن نمی توان راه به جایی برد.