به نقل از روزنامه خبر جنوب: وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به سوال‌هایی در زمینه چالش های عرصه، اصول و اهد‌‌اف د‌‌ستگاه د‌‌یپلماسی پاسخ داد و گفت: وزارت خارجه نمایند‌‌ه همه ایران است و وظیفه دفاع از عملکرد کل نظام را بر عهد‌‌ه دارد در حالی که سایر د‌‌ستگاه‌ها از عملکرد خود دفاع می کنند. محمد جواد ظریف در نشستی با فعالان فضای مجازی افزود: عادت کرده ایم سرمان را بالا بگیریم و این دستاورد بزرگی است و ما برای این دستاورد خون داده ایم و مردم فشار تحمل کردند. وی تصریح کرد: سیاست خارجی وجه‌المصالحه د‌‌عواهای جناحی نیست. اگر بگویم برجام شکست خورد‌‌ه نتیجه اش این می شود که مردم اعتماد‌‌شان را به اقتصاد و نظام از دست می‌د‌‌هند. چرا به مردم غرور، امید و اعتماد به نفس ند‌‌هیم و چرا تزریق نا امید‌‌ی کنیم و چه منفعتی دارد که غرور ملی مردم شکست بخورد؟ رئیس د‌‌ستگاه د‌‌یپلماسی خاطرنشان کرد: چرا باورمان شده آمریکا مهم است؟ همان طور که پهپاد‌‌ش از ما شکست می خورد سیاست خارجی اش هم شکست می‌خورد. چرا شکست پهپاد را می بینیم و سیاست خارجی را نمی بینیم؟ بله، امید به د‌‌یگری د‌‌اشتن سم مهلک است اما آیا د‌‌رست است که بگوییم اگر با خارجی حرف بزنی حتما کلاه سرت می رود؟ وزیر امور خارجه در بخش د‌‌یگری از سخنان خود با فعالان حوزه فضای مجازی درباره استعفایش گفت: دوستان می گویند چرا من آن شب استعفا کردم؟ چون تلاش من حفظ برند ایران بود. آن شب من به این نتیجه رسید‌‌م د‌‌یگر من برند ایران نیستم. اگر می خواستم برند ظریف باشد، جایزه صلح نوبل را می گرفتم یعنی خیلی راحت بود. ظریف اضافه کرد: آن شبی که قرار بود جایزه صلح نوبل را اعلام کنند، کسی به من زنگ زد و گفت سخنرانی ات را نوشتی؟ به او گفتم خیالت راحتِ راحت باشد، به من جایزه صلح نوبل نخواهند داد. دو سال متوالی بالاترین امتیاز جایزه نوبل را بند‌‌ه د‌‌اشتم.
آن بند‌‌ه خد‌‌ا هم پا سوز ما شد.
خانم موگرینی هم پا سوز ما شد. برای این که قرار نبود برند یک فرد را دنبال کنم، قرار بود برند ایران را دنبال کنم. رئیس د‌‌ستگاه د‌‌یپلماسی گفت: آن شب من یک فرد شد‌‌م همان کاری که تلاش کرده بودم در طول چند‌‌ین سال مانع از آن شوند. یعنی این تصور در د‌‌نیا ایجاد شد که ظریف نمایند‌‌ه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیست بلکه نمایند‌‌ه یک دیدگاه است، د‌‌ید‌‌گاهی که قابل حذف است. این ظریف کارش برای شخص خود‌‌ش خیلی راحت می شد اما د‌‌یگر آن کسی نبود که بتواند از سیاست جمهوری اسلامی دفاع کند.
وظیفه ما در وزارت خارجه حفظ برند ایران است نه یک فرد، تفکر یا د‌‌ستگاه
وزیر امور خارجه خاطر نشان کرد: تفاوت وزارت خارجه با سایر وزارتخانه ها این است که آن ها از عملکرد خوشان دفاع می کنند ولی وزارت خارجه موظف است از عملکرد کسانی دفاع کند که بیشترین حمله را به او می کنند. من در خارج ایران نمایند‌‌ه کل ایرانم نه نمایند‌‌ه ظریف یا وزارت خارجه حتی از سازند‌‌گان گاند‌‌و و کسانی که شب و روز به ما حمله می کنند باید دفاع کنم. وی با بیان این که برجام یکی از برجسته ترین تجربیات جمهوری اسلامی ایران است گفت: من مد‌‌افع برجام نیستم من مد‌‌افع جمهوری اسلامی ایران هستم. اگر از منافع برجام دفاع کنم باید امتیاز بد‌‌هم اما وقتی از منافع جمهوری اسلامی دفاع می کنم می توانیم از قدرت خارجی امتیاز بگیریم. ظریف تصریح کرد: برند ایران باید حفظ شود. وظیفه ما در وزارت خارجه حفظ برند ایران است نه یک فرد، تفکر یا د‌‌ستگاه.
د‌‌عوا با جان کری.
وزیر امور خارجه در بخش د‌‌یگری از سخنانش گفت: طرف د‌‌عوا شما نیستید طرف د‌‌عوای من کری است. در یک جلسه کری به من گفت ما می توانیم فرد‌‌و را بزنیم خیال نکنید جایی است که نمی توانیم بزنیم، به او گفتم به فرض این که زد‌‌ید بعد از آن چه؟ چقد‌‌ر بعد از ویتنام موفق شد‌‌ید؟ مردم ویتنام را نابود کرد‌‌ید چه به دست آورد‌‌ید؟ در عراق و افغانستان چه به دست آورد‌‌ه اید؟ می د‌‌انید که مردم ایران فرق می‌کند گفت به همین خاطر است که نمی خواهیم وارد د‌‌عوا شویم. رئیس د‌‌ستگاه د‌‌یپلماسی خاطرنشان کرد: ببینید من د‌‌عوایم آن جاست د‌‌عوای من شما نیستید شما به تنهایی به قاضی رفته اید، موفق هم بیرون آمد‌‌ید چون ما سکوت کرد‌‌یم و حرف نزد‌‌یم اصلاً حرف نزد‌‌یم. ظریف ادامه داد: اینکه می گویید برجام یک جسد است این جسد را خاک کنید شش قطعنامه شورای امنیت را د‌‌اشته باشید آقای ترامپ هم برای شما جشن می گیرد و هیچ مشکلی ند‌‌ارد.
وزیر امور خارجه.
وی با طرح این سوال که چرا ما مجبور شد‌‌یم با آمریکا مذاکره کنیم؟ ابراز داشت: مذاکره با اعضای د‌‌ائم شورای امنیت برای بیرون آمد‌‌ن از قطعنامه شورای امنیت غیر قابل اجتناب است چون هر کد‌‌ام شان می د‌‌انند و هر کد‌‌ام شان می توانند خارج شد‌‌ن شما را وتو کنند. رئیس د‌‌ستگاه د‌‌یپلماسی با بیان این که ما هیچ کاری نکرد‌‌یم مگر آن که آمریکا قبل از آن کاری را کرده باشد، ابراز داشت: همواره می گویند نقد داده ایم و نسیه گرفته ایم اما ترامپ چه می گوید؟ ترامپ می گوید 150 میلیارد دلار نقد به ایران د‌‌اد‌‌یم اما نسیه گرفته ایم. این حرف ترامپ است. من به شما می گویم ما هیچ اقد‌‌امی را انجام د‌‌اد‌‌یم مگر آن که آمریکا قبلش تعهد خود را انجام داده باشد. ظریف با بیان این که ما یک پیچ از نطنز را باز نکرد‌‌یم قبل از آن که اوباما امضا نکرد‌‌ه باشد، عنوان کرد: او کار د‌‌یگری نمی توانست بکند. ما چه کار می توانستیم بکنیم؟ آیا من می توانستم دختر اوباما را اینجا گروگان بگیرم؟ چه کار می توانستیم که ما انجام ند‌‌اد‌‌یم؟ من همان زمان هم می د‌‌انستم آمریکا بد عهد است وگرنه بند 36 و 37 برجام با عبارت عد‌‌م تعهد طرف مقابل شروع نمی شد. وی افزود: بند 36 برجام اول می‌گوید اگر ایران معترض به عد‌‌م پایبند‌‌ی طرف مقابل شد می تواند اقد‌‌اماتی را انجام د‌‌هد که ما هم اینک آن کارها را می کنیم. آیا ما بر اساس اعتماد مذاکره کرد‌‌یم که این دو بند را در د‌‌اخل برجام قرار داده ایم که اگر آن ها به تعهد‌‌ات‌شان عمل نکرد‌‌ند، ما می‌‌توانیم این کارها را بکنیم و تعهد‌‌ات‌مان را انجام ند‌‌هیم. وزیر امور خارجه ادامه داد: اما چرا ناگزیر به این کار شد‌‌یم؟ چون شش قطعنامه شورای امنیت علیه ما گرفته بودند و ما ناچار بود‌‌یم برای آن که بتوانیم این قطعنامه‌‌ها را برد‌‌اریم صحبت کنیم. این کار خیلی خوشایند من نیست. شما فکر می کنید د‌‌ل من لک زد‌‌ه بود که با طرف آمریکایی صحبت کنم؟ د‌‌لم لک زد‌‌ه که با آن بند‌‌ه خد‌‌ا در خیابان راه بروم تا در هر تظاهرات و راهپیمایی که در ایران می روم از این خیابان بیایم و از خیابان بعد‌‌ی بیرون بروم به خاطر آن که براد‌‌ران بلافاصله تابلوهایشان را که عکس من و یک گرگ در حال راه رفتن یک خیابان هستیم، دست نگیرند. ظریف در بخش د‌‌یگری از سخنانش گفت: ما بعد از برجام 80 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی به ایران آورد‌‌یم. من چه کار کنم که کمتر از 5 میلیارد دلار آن جذب شد. اگر 80 میلیارد دلار محقق شده بود ترامپ که هیچ، پد‌‌ر جد‌‌ِ ترامپ هم نمی توانست کاری بکند، چون آن قد‌‌ر منابع اقتصاد‌‌ی در ایران شکل گرفته بود که هیچ کس نمی توانست ما را تحریم کند. وزیر امور خارجه ادامه داد: البته دولت هم به حق سخت گیری کرد و گفت اگر من این سرمایه گذاری را جذب کنم پول آن از کجا در می آید ولی سخت گیری های د‌‌یگری هم شد. ظریف یاد‌‌آورشد: ما نمی توانیم با کسی قرارد‌‌اد ببند‌‌یم و معامله انجام د‌‌هیم. ما می توانیم ظرفیت های خارج را به د‌‌اخل، و ظرفیت های د‌‌اخلی را به خارجی ها معرفی کنیم. من 70 بازرگان را با خود به سفر می برم و در آن جا برایشان ملاقات می گذارم. د‌‌وستانی که با من سفر د‌‌ارند د‌‌ید‌‌ند که بازرگانان و تجار را می بریم و آن ها قرارد‌‌اد می بند‌‌ند و یاد‌‌د‌‌اشت تفاهم امضا می کنند اما این که یاد‌‌د‌‌اشت تفاهم برای این که در ایران عملیاتی شود باید سه سال دنبال آن بد‌‌وند، د‌‌یگر من نمی توانم عوض کنم. معاون اقتصاد‌‌ی من هم نمی تواند عوض کند.
وزارت خارجه از فقیرترین د‌‌ستگاه های کشور است
وزیر امور خارجه در بخش د‌‌یگری از سخنانش گفت: الان هم معاونت اقتصاد‌‌ی بیشترین تمرکزش در تهاتر، بازارهای همسایگان و ترانزیت است و این ها چیزهایی است که می توانیم علی رغم تحریم از آن استفاد‌‌ه کنیم. من این رسم را ند‌‌ارم که برای دفاع از وزارت خارجه بگویم فلان وزارتخانه خوب عمل نمی‌کند. این رسم را همه د‌‌ارند که هر چه مشکل پید‌‌ا می شود می گویند باید وزارت خارجه فعال شود. ظریف با بیان این که وزارت امور خارجه 1200 د‌‌یپلمات دارد، اظهار داشت: مجموعه نیروی د‌‌یپلماسی و غیر د‌‌یپلماسی ما کمتر از 3 هزار نفر است. وزارت خارجه از فقیر ترین د‌‌ستگاه های کشور است و با کمتر از 100 میلیون دلار بودجه اداره می شود. دستور گروگان‌گیری دختر اوباما را به من نداده بودند! نشست روز گذشته فعالان فضاي مجازي با وزير خارجه محمل بازشدن دوباره بحث‌هاي کهنه شد؛ بحث‌هايي مثل استعفاي شبانه وزير، «برند ظريف» و تيتر جنجال‌برانگيز روزنامه «شرق»؛ «امضاي کري تضمين است». اين نشست در محل دفتر مطالعات وزارت امور خارجه با حضور تعدادي از فعالان فضاي رسانه‌اي برگزار شد که اتفاقا برخي از آنها خبرنگاران حوزه ديپلماسي نبودند. نشست روز گذشته فعالان فضاي مجازي با وزير خارجه محمل بازشدن دوباره بحث‌هاي کهنه شد؛ بحث‌هايي مثل استعفاي شبانه وزير، «برند ظريف» و تيتر جنجال‌برانگيز روزنامه «شرق»؛ «امضاي کري تضمين است». اين نشست در محل دفتر مطالعات وزارت امور خارجه با حضور تعدادي از فعالان فضاي رسانه‌اي برگزار شد که اتفاقا برخي از آنها خبرنگاران حوزه ديپلماسي نبودند. از آنجا که برخي از حاضران در نشست منتقدان ظريف بودند و عملکرد او را در فضاي مجازي مورد نقد قرار داده بودند، يکي از بحث‌هاي عمده اين بود که «برند ظريف» از دست رفته است. وزير خارجه دراينباره گفت در تمام اين سال‌ها نه به دنبال «برند ظريف» که به دنبال «برند ايران» بوده است. او ماجراي استعفاي خود را نيز بر اساس همين موضوع تبيين کرد. ظريف درباره شب استعفا يادآوري کرد: «اتفاقا برخلاف تصور بسياري من آن شب عصباني نبودم اما بسيار دلخور بودم». وزير خارجه تشريح کرد: «استعفا دادم چون ديدم ظريف ديگر برند ايران نيست و براي ظريفي که برند جمهوري اسلامي نيست، کار در آن سوي مرز اتفاقا بسيار آسان است ولي من به دنبال اين نبودم». ظريف ادامه داد: «اگر مي‌خواستم برند ظريف باشم، جايزه صلح نوبل را مي‌گرفتم. آن شبي که قرار بود جايزه صلح نوبل را اعلام کنند، يکي از دوستان خارجي زنگ زد به من و گفت سخنراني‌ات را نوشته‌اي؟ و من به او گفتم خيالت راحت به من نوبل نمي‌دهند. جان کري و خانم موگريني هم به نوعي پاسوز من شدند چراکه قرار نبود برند يک فرد را دنبال کنم. در صورتي که آن شب [شب استعفا] به يک فرد تبديل شده بودم. من سال‌ها تلاش کردم مانع اين اتفاق شوم اما در آن مقطع اين تصور ايجاد شد که ظريف نماينده سياست خارجي ايران نيست بلکه نماينده يک ديدگاه است آن هم ديدگاهي قابل حذف». ظريف با اشاره به نشست خبري روز قبل رئيس‌جمهور گفت: «از وزارت خارجه توقع نداشته باشيد به جاي کار روي برند ايران روي برند وزارت خارجه کار کند. اگر آقاي روحاني مي‌گويد حاضرم به خاطر کشور قرباني شوم، من شش سال پيش گفتم آمده‌ام براي قرباني‌شدن، نه قهرمان‌شدن». برخي از حاضران در اين نشست معتقد بودند عملکرد وزارت خارجه در حوزه اقتصادي ضعيف است و حتي تشکيل معاونت اقتصادي را بيهوده مي‌خواندند. برخي ديگر از حاضران در اين نشست انتقاداتي به عملکرد سفرا و کارکنان ديپلماسي در ديگر کشورها داشتند و اين عملکردها را ضعيف ارزيابي مي‌کردند. ظريف در اين باره يادآوري کرد که تعداد کارکنان ديپلمات وزارت خارجه بسيار کم است: «هزارو 200 ديپلمات» که با کل کارکنان وزارت خارجه به حدود سه هزار نفر مي‌رسد، نسبت به كاركنان وزارت خارجه در کشورهاي پيشرفته بسيار کمتر است. او مقايسه‌اي هم با بودجه و امکانات اداره ايران در وزارت خارجه آمريکا داشت. داستان آن تيتر:يک بحث پرتب‌وتاب که در جلسه عصر روز گذشته بين يکي از فعالان فضاي مجازي و ظريف درگرفت، موضوع تيتر روزنامه «شرق» در اول دي ۹۴ بود: «امضاي کري تضمين است». اين تيتر بارها و بارها از سوي رسانه‌هاي مخالف برجام به عنوان يک سند و نيز به عنوان يکي از اتهامات عراقچي و ظريف مطرح شده است که با وجود اين موضع‌گيري، چرا برجام از دست رفت. اين ارجاعات، البته بدون اشاره به متن گزارشي انجام مي‌شود که با اين تيتر منتشر شده بود. خبرنگار «شرق» حاضر در همين جلسه به توضيح اين موضوع پرداخت که اين جمله درباره تصويب و امضاي قانون «لغو رواديد» و بحث محدوديت ويزا نوشته شده بود. اين قانون آن زمان توسط رئيس‌جمهور وقت امضا و اجرائي شد. عراقچي دراينباره توضيح مي‌دهد که وزير خارجه آمريکا تضمين داده است اين قانون بر اجراي برجام تأثيرگذار نباشد. در اين گزارش آمده بود: «جديدترين اتفاق، قانون جديد ويزا در آمريکاست که نگراني‌هايي را بر سر اجراي توافق ايجاد کرده است. اما عباس عراقچي، رئيس ستاد پيگيري برجام، با توجه به نامه وزير خارجه آمريکا خطاب به ظريف معتقد است «اين اطمينان براي ما به وجود آمده که اجراي قانون لغو رواديد، تأثيري بر اجراي برجام نمي‌گذارد؛ اگر تأثير بگذارد، مکانيسم‌هايي در اين زمينه پيش‌بيني شده است». در ادامه اين گزارش شرح داده شده است: «در حالي که ايران، آمريکا و پنج کشور ديگر به دنبال مذاکراتي طولاني توانستند به توافقي در راستاي برنامه هسته‌اي ايران برسند، با امضاي اين قانون، اجراي توافق مي‌توانست دستخوش نوسان شود. اين موضوع در ايران از سوي وزير خارجه و برخي نمايندگان با واکنش مواجه شد. به دنبال اعتراض ظريف، جان کري، وزير خارجه آمريکا، در نامه‌اي خطاب به ظريف نوشت: «تغييرات جديد براي کسب رواديد که در کنگره تصويب شده است و دولت اختيار توقف اجراي آن را دارد، به‌هيچ‌وجه مانع ما نمي‌شود که تعهدات خود طبق برجام را اجرا کنيم». عباس عراقچي، معاون وزير خارجه ايران، درباره اين نامه تأکيد کرد: «اين نامه به امضاي وزير خارجه آمريکا رسيده که همچون نامه‌هاي با امضاي رئيس هر دولت، داراي تعهد حقوقي و سياسي براي آن کشور است». او اضافه کرد: «اين يک نامه معمولي نيست. در روابط بين‌الملل، نامه دو نفر، تعهدآور است که يکي نامه رئيس دولت است و ديگري نامه وزير امور خارجه. اين نامه، امضاي وزير خارجه آمريکا را دارد و اجراي موفق برجام را تضمين کرده است». ظريف با انتقاد از اينکه اين جمله بارها به‌عنوان موضعي درباره کليت برجام به او و تيم مذاکره‌کننده منتسب شده است، تأکيد کرد: «به من دروغ نبنديد». وزير خارجه همچنين گفت: «من چه‌کار مي‌توانستم در برجام انجام دهم که نداده‌ام و چه چيزي مي‌توانستم بگيرم که نگرفته‌ام؟». ظريف در ادامه تصريح کرد: «دستوراتي را که به من داده شده بود اجرا کردم». او با يک شوخي ادامه داد: «ولي دستور اينکه دختر اوباما را به گروگان بگيرم به من داده نشده بود که انجام دهم». او با اين کنايه توضيح داد چيزهايي را که از او خواسته شده بوده انجام داده است. ظريف در همين زمينه به تمام توافقاتي اشاره کرد که ترامپ از آنها خارج شده است. او يادآوري کرد سازمان ملل متحد در پرداخت حق‌الزحمه کارکنانش به دليل خلف وعده‌هاي ترامپ با مشکل مواجه شده است: «خب آنها چه‌کار مي‌توانند بکنند؟». از منافع ايران در برجام دفاع مي‌کنم نه منافع برجام در ايراندر اين نشست، وزير خارجه همچنين به ارزيابي توافق هسته‌اي برجام پرداخت. به گزارش ايسنا ظريف گفت: «برجام از موفق‌ترين تجربيات کشور در حوزه ديپلماسي و حتي بالاتر است و به اين مسئله يقين دارم. هيچ مذاکرات مهمي در ۴۰ سال گذشته نبوده است که به‌طور غيرمستقيم يا مستقيم در آن دخالت نداشته باشم اما برجام حتما از برجسته‌ترين تجربيات جمهوري اسلامي ايران است و اگر ۱۰ سال ديگر هم بگذرد، بازهم همين را مي‌گويم». او تأکيد کرد: «من از منافع ايران در برجام دفاع مي‌کنم نه از منافع برجام در ايران، اگر از منافع ايران دفاع کنم از قدرت خارجي امتياز مي‌گيرم و اين خطي است که در مذاکرات برجام دنبال کردم». او ادامه داد: «من از شما اين سؤال را مي‌پرسم؛ واقعا چه کسي در ايران دوست دارد درباره ايران آن‌طوري صحبت شود که ترامپ در عربستان صحبت مي‌کند؟ براي خيلي از کشورها ديگران تصميم مي‌گيرند اما ما واقعا اين مشکل را نداريم. اين مسئله تا جايي براي ما و شما به‌عنوان فعالان فضاي مجازي و فضاي رسانه‌ها مهم است که وقتي يک خبرنگار روس را که واقعا به‌خاطر جاسوسي دستگير نشده است، مي‌گيرند و بعد آزاد مي‌کنند، شما باور نمي‌کنيد و مي‌گوييد چرا درباره ساير خبرنگاران از ساير کشورها اين‌طور برخورد نمي‌شود». ظريف گفت: «اين خبرنگار را از اول نبايد مي‌گرفتند، اگر يک وقتي شما دليل دستگيري‌اش را بفهميد، متوجه خواهيد شد که واقعا دليل آزادي‌اش امري طبيعي بود اما اين خوب است که شما سؤال مي‌کنيد و همين سؤال‌کردن نشان مي‌دهد که ما کشوري نيستيم [که] تحت اختيار و نظر کسي باشيم. ما انتخاب کرديم طور ديگري باشيم. عادت کرديم سرمان را بالا نگه داريم و اين دستاورد بزرگي است و اين را به‌عنوان «داده» مي‌گيريم؛ چون خون پاي آن رفته است و مردم فشارهاي زيادي را تحمل کرده‌اند». آنها که من را دروغگو مي‌خوانند، همه از «آلباني» نبودندظريف همچنين گفت: «برخي کمپين‌هاي رسانه‌اي در حمايت و عليه من تشکيل شد. دوستان آدرس کساني را که به من اتهام دروغگويي مي‌زدند درآوردند، همه‌شان از آلباني نبودند، اينجا هم هستند دوستاني که شبانه‌روز اين زحمت را مي‌کشند؛ حتي اگر قرار باشد هم‌صداي ديگران شوند. واقعيت اين است در حوزه خارجي بايد منافع ملي را در نظر بگيريم. امروز دوستان و فعالان فضاي مجازي از جناح‌هاي مختلف اينجا هستند و بايد بگويم سياست ما اين است که وزارت خارجه را گرفتار سياست نکنيم. البته من هم نظرات خاص خودم را دارم اما معتقدم نبايد درگير مسائل داخلي باشيم. متأسفانه ما را وارد سياست‌هاي داخلي کردند و اين به ضرر کشور است. سياست خارجي وجه‌المصالحه دعواهاي سياسي داخلي نيست؛ چطور است ترامپ اگر بگويد هفت تريليون دلار در منطقه خرج کرديم و ضرر کرديم، حرفش را تيتر مي‌کنيم اما اگر بگويد جان کري از پس ظريف برنيامد، باور نمي‌کنيم؟. منبع : شرق
|