زهرا عواطفي نژاد-خبرنگار«خبرجنوب»/ در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که ضریب بازگشت پذیری در خصوص چنین افرادی بسیار بالا است و آنچنان که در آمار عنوان شده قریب به 80 درصد از معتادانی که به ترک مبادرت کرده اند مجددا دچار لغزش شده و به سوء مصرف مجدد گرایش پیدا کرده اند.فارغ از فرآیند نه چندان امیدوارکننده ترک و ناپایداری رهایی از سوء مصرف، هزینههای زیادی برای درمان هدر می رود و باز هم شاهد بازگشت دوباره معتادان هستیم. در این میان معتادان به مراکز ماده ۱۶ (کمپ ترک اعتیاد اجباری) منتقل می شوند و شاهد هستیم که پس از مدتی دوباره رها شده و بار دیگر به استعمال موادمخدر روی می آورند.این شیوه یک نسخه بلندمدت برای حل یا کاهش آسیب اعتیاد نیست و یک اقدام موقتی است به همین دلیل باید شرایطی را فراهم کرد که افراد با علاقه، عزم و اراده خود وارد مراکز اقامتی و فرایند درمانی شوند. در این میان برخی معتقدند ترک اعتیاد اجباری درمان نیست، این نوع ترک برای ساماندهی معتادان و جمع کردن آنها در رابطه با بهبود چهره شهر میتواند کارایی داشته باشد اما اینکه انتظار داشته باشیم ترک اعتیاد اجباری منتج به نتایج مثبت درمانی شود، یک بحث متفاوت است. در ترک اعتیاد اجباری توجه چندانی به مباحث روانی نمیشود، راه جایگزین این نوع ترک این است که با مداخلات عمیق روانشناسی، تمایل معتادان به ترک را افزایش دهیم تا خود فرد بخواهد ترک کند یا اینکه این افراد در کمپها از نظر امکانات رفاهی به وضعیت مساعدی دست یابند و مدام ازآنها تست اعتیاد گرفته شود، به این معنا که حضور آنها در مرکز ترک اعتیاد، منوط به دادن تست باشد. ریشهیابی علل شکست سیاستهای مقابله و مبارزه با اعتیاد مثل این میماند که بخواهیم علت جاری شدن سیلاب را بررسی کنیم. وقتی علت در اولویت دوم قرار میگیرد و تلاش را بر مبارزه با معلول مستقر میکنیم، نمیتوانیم نتیجهای جز افزایش تصاعدی آمار معتادان و فربهتر شدن پیکر اعتیاد را شاهد باشیم. جمع آوري معتادان به برنامهريزي صحيح نيازمند است فرمانده سابق انتظامي استان فارس با اشاره به اينكه جمعآوري معتادان براي ساماندهي و مقطعي كار كردن، هدردادن سرمايه است نيز گفت: جمع آوري معتادين در ايام عيد و رهاكردن آنها بعد از عيد، هدردادن سرمايه هاي مادي و معنوي است، از اين رو بايد از اعمال نظرهاي مقطعي و غيركارشناسي خودداري كرد. سردار سيروس سجاديان با اشاره به اينكه ساماندهي معتادان نياز به عزم جدي و مديريت هماهنگ دارد، افزود: براي معتادان متجاهر كه چهره اجتماع را خدشه دار كرده اند در قانون ایجاد مراكز ترك اعتياد پيش بيني شده،. بايد بررسي كرد كه در شهري مانند شيراز آيا به تنایب معتادان متجاهر و كارتن خواب، مراكز مربوطه ايجاد شده يا خير؟ وي ادامه داد: چند روز معتادان را جمع آوري مي كنند كه هزينه هاي سنگيني را علوم پزشكي، بهزيستي و شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر متقبل مي شوند در صورتي كه اگر يك مديريت هماهنگ بر آن حاكم باشد مي توان در حوزه ترك اعتياد و درمان اين افراد بهتر از گذشته به نتيجه رسيد. اين كارشناس حوزه آسيبهاي اجتماعي گفت: به نظر من، ساماندهي معتادها در استان و به ويژه شهر شيراز به يك برنامه ريزي صحيح نيازمند است تا بتوان اين معضل اجتماعي را سروسامان دهيم. سردار سجاديان با اشاره به اينكه با اعمال اقدامات غيركارشناسي كه نام آن را طرح مي گذارند، راه به جايي نخواهيم برد، افزود: به جاي هزينه كردن سرمايه هاي مادي و معنوي استان، بهتر است تدوين سند راهبردي ساماندهي معتادان در دستور كار قرار گيرد و سهم هر سازمان و نهادي را تبيين، ابلاغ، اجرا و پيگيري كرد. اين استاد دانشگاه تاكيد كرد: ضروري است اين مسئله را پيگيري كنيم كه؛ معتادين كه وارثان اعتياد هستند، اعتياد ميراث چيست؟ بلاي طبيعي است؟ تهديد خارجي است؟ عملكرد مسئولان است؟يا.......؟! فرمانده سابق انتظامي فارس گفت: براي اين سوالات بايد پاسخ منطقي پيدا كرد و با علت برخورد كرد، برخورد با معلول فقط از بين بردن صورت مسئله و سرمايه هاي اجتماعي است. رییس کل دادگستری استان فارس نیز پیرامون طرح ساماندهی معتادان به « خبرجنوب » گفت: متاسفانه هزینه نگهداری این معتادان بسیار سنگین است و همواره برای انجام این کار با مشکلاتی روبه رو بوده ایم. علی القاصی مهر با اشاره به اینکه طی چند مدت اخیر برای ساماندهی و درمان این معتادان دستگاه های ذی ربط به وظایف خود به خوبی عمل نکرده اند، افزود: بر این اساس طی هماهنگی صورت گرفته مقرر شد که شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان فارس هزینه های این افراد را متقبل شود ، بخش درمان علوم پزشکی نیز پشتیانی کند و دادگستری هم مجوزهای نگهداری معتادان را صادر و پلیس هم موظف است نسبت به جمع آوری آنها اقدام کند. وی با بیان اینکه دادگستری در ابتدا مجوزهای سه ماهه صادر می کند اما در صورت نیاز تا شش ماه می تواند این مجوزها را تمدید کند، بیان کرد: در حال حاضر این معتادان در دهكده سلامی مرکز ماده 16 که در گذشته ظرفیت آن 240 نفر بود اما اخیرا به 900 نفر رسیده، نگهداری می شوند. رییس کل دادگستری استان فارس با اشاره به اینکه شهرداری و شورای شهر سابق برای راهاندازی این مرکز زحمات زیادی کشیدند، بیان کرد: طی چند هفته گذشته بیش از 650 معتاد از سطح شهر جمعآوری و به این مرکز منتقل شده اند. وی با تاکید بر اینکه یکی از خواسته های ما این است که دستگاه های ذی ربط از جمله شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر، دانشگاه علوم پزشکی و بهزیستی به وظایف خود به خوبی عمل کنند، افزود: به هر حال هزینه نگهداری این معتادان زیاد است اما نمی توان آنها را به حال خود رها کرد به همین منظور انتظار می رود دستگاه های ذی ربط برای درمان آنها اقدام کنند. رییس کل دادگستری استان فارس با اشاره به اینکه موضوع اساسی در ساماندهی این معتادان صدور مجوز است، اظهار کرد: در حوزه درمان، توانبخشی و بازاجتماعی شدن معتادان نیز باید تدابیری اتخاذ شود و نیز باید اقدامات اساسی صورت گیرد و به آنها در این سه یا شش ماه آموزش های لازم داده شود. القاصی ادامه داد: متاسفانه طی چند سال گذشته شاهد بوده ایم که معتادان پس از درمان دوباره رها شده و پس از چند ماه به سمت موادمخدر رفته اند از این رو ضروری است به منظور حمایت پس از خروج از کمپ اقداماتی صورت گرفته و دستگاه های ذی ربط وارد شوند. وی با تاکید بر اینکه شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان باید برای توانبخشی و بازاجتماعی شدن معتادان برنامهریزی کند، گفت: اشتغال این افراد دست دولت است از این رو دولت یا شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر باید با واحدهای تولیدی یا کارگاه ها هماهنگی کند تا برای اشتغال این افراد برنامه ریزی شود. رییس کل دادگستری استان فارس تاکید کرد: انتظار میرود دستگاه های ذی ربط برای نجات این افراد اقدام و شرایطی را برای درمان آنها فراهم کنند. محصور کردن بخش دوستنداشتنی شهر در ایام عید اما در این میان یک عضو شورای شهر شیراز معتقد است که ساماندهی معتادان برای ایام نوروز یک اقدام توهین آمیز است هم به انسانی که اسمش معتاد است و هم به ساحت مدیریت. مهدی حاجتی با بیان اینکه نباید یک معضل اجتماعی را به این صورت مدیریت کرد، افزود: متاسفانه هر سال یک ماه مانده به نوروز این افراد را ساماندهی کرده و مدتی به مکانی منتقل می کنند، در صورتی که باید این معضل به صورت اساسی و ریشه ای حل شود. وی با اشاره به اینکه این شیوه مدیریت مقطعی است، تاکید کرد: برای حل مسئله اعتیاد و معضلات اجتماعی باید از صفر تا 100 ، نقشه راه داشت نه اینکه به صورت مقطعی به مدت چند ماه معتادان را از داخل شهر به مکان های محصور برد و بعد از چند ماه بار دیگر آنها را به حال خود رها كرد. این عضو شورای شهر افزود: بر اساس آماری که در حال حاضر وجود دارد بیش از 70 تا 80 درصد معتادان دو یا سه ماه پس از بیرون آمدن از کمپ بار دیگر به سمت موادمخدر می روند که این امر نشان دهنده بی تاثیر بودن کار مدیران و دورریخت سرمایه است. وی با اشاره به اینکه احیای این معتادان که هویت اجتماعی را به خطر انداختهاند نیاز به برنامه ریزی اساسی دارد، تاکید کرد: آیا نگهداری و محصور کردن این افراد در چند ماه می تواند راهگشا باشد؟! خیر اینگونه نیست باید شرایط بازگشت این افراد پس از درمان به اجتماع نیز فراهم شود. حاجتی با بیان اینکه شرایط این افراد بحرانی است، گفت: به ازای هر نفر شهرداری و فرمانداری از ردیف بودجه ملی آسیب های اجتماعی 600 هزار تومان برای یک ماه هزینه می کنند و می بینیم که پس از درمان بار دیگر به سمت مواد می روند این یعنی از بین رفتن سرمایه های ملی. عضو شورای شهر شیراز بیان کرد: آیا این درست است که نزدیک ایام عید بخش دوست نداشتنی شهر یا همان معتادان را به این شیوه از سطح شهر و از جلوی مهمانان نوروزی برداریم و بعد باز همان آش و همان کاسه! وی گفت: در این خصوص باید اصولی کار کرد اگر این شیوه جواب می داد که در این همه سال با اجرای این طرح شرایط بهبود می یافت نه اینکه همچنان وضعیت نگران کننده باشد. هر سال شب عيدمی خواهند معتادان را ترک دهند؛ چرا زودتر نه! در این میان سوالی که مطرح می شود این است که چرا هر سال شب عید یادشان به معتادان و کارتن خواب های سطح شهر می افتد. چرا 11 ماه از سال کسی به فکر آنها نیست. به همین منظور خبرنگار ما با مدیرکل بهزیستی استان فارس گفت و گویی کرده و موضوع را جویا شد. مرتضی موسوی گفت: هم اکنون طرح جمع آوری معتادان کارتن خواب با همکاری دستگاه های ذی ربط در شهر شیراز در حال اجراست. وی افزود: این معتادان پس از جمع آوری به دهکده سلامی که ظریفیت اش 400 نفر است منتقل می شوند. البته بر اساس اعلام شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر و نیروی انتظامی حدود 1200 کارتن خواب در شهر شیراز است که از این تعداد 70 تا 100 نفر زن هستند. مدیر کل بهزیستی استان فارس ادامه داد: طرح جمعآوری این افراد از 26 بهمن ماه در شیراز آغاز شده است و هدف بازپروری و توانمندسازی و درمان این دسته از افراد است. وی بر این اعتقاد است که این بار هدف فقط جمع آوری معتادان برای ایام نوروز نیست از این رو خبرنگار ما از او پرسید اگر هدف درمان است چرا این طرح زودتر اجرا نشد و یک ماه مانده به ایام عید دوباره معتادان در حال جمعآوری هستند که پاسخ داد: به طور حتم این بار معتادان را پس از درمان به حال خودشان رها نخواهیم کرد بلکه شرایط برای بازگشت آنها به اجتماع را فراهم خواهیم کرد. موسوی عنوان کرد: در گذشته مدیریت این مرکز بر عهده بهزیستی نبوده اما از مدتی قبل مدیریت این مرکز به بهزیستی سپرده شده است و در این مدت کم 149 معتاد درمان شده و به آغوش خانواده برگشهاند. با اعلام ترک این 149 نفر خبرنگار ما از مدیر کل بهزیستی استان فارس پرسید که آیا امکان دیدن فقط 20 نفر از معتادانی که درمان شده و برنگشته اند، وجود دارد یا خیر که موسوی پاسخ مثبت داد و گفت حاضر است شرایط ملاقات با این افراد را برای خبرنگار ما فراهم کند.با این حال مدیر کل بهزیستی استان نیز مانند دیگر مسئولان بر این اعتقاد است که باید شرایط بازگشت و اشتغال به کار این افراد فراهم شود.
|