وین، ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵
مقدمه و مفاد عمومی
الف. جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۵ (چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس و ایالات متحده، و نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجی و سیاست امنیتی)، در مورد این برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تصمیم‌گیری نمودند. این برجام بازتاب یک فرآیند گام به گام بوده و مشتمل بر تکالیف متقابل به نحو مندرج در این سند و پیوست‌های آن می‌باشد که قرار است توسط شورای امنیت مورد تایید قرار گیرد.
ب. اجرای کامل این برجام موجب حصول اطمینان از ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد.
ج. ایران مجدداً تائید می‌نماید که هیچگاه و تحت هیچ شرایطی در پی سلاح‌های هسته‌ای، تولید و یا به دست آوردن آنها نخواهد بود.
د. اجرای موفقیت‌آمیز این برجام ایران را قادر خواهد ساخت تا به طور کامل حق خود بر انرژی هسته‌ای جهت مقاصد صلح‌آمیز را طبق مواد ذیربط معاهده عدم اشاعه هسته‌ای و همسو با تعهداتش در آن سند استیفاء نماید و در نتیجه با برنامه هسته‌ای ایران همچون برنامه هر دولت دیگر غیر دارنده سلاح‌های هسته‌ای عضو معاهده عدم اشاعه رفتار خواهد شد.
ه. این برجام موجب لغو جامع کلیه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران و نیز شامل گام‌هایی برای ایجاد دسترسی در حوزه‌های تجارت، فناوری، مالی و انرژی خواهد شد.
و. گروه ۱+۵ و ایران مجدداً بر تعهد خود نسبت به اهداف و اصول ملل متحد به نحو مندرج در منشور سازمان ملل متحد تاکید می‌نمایند.
ز. گروه ۱+۵ و ایران اذعان می‌نمایند که معاهده عدم اشاعه هسته‌ای کماکان مبنای اساسی رژیم عدم اشاعه هسته‌ای و رکن بنیادین پیگیری خلع سلاح هسته‌ای و استفاده‌های صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای می‌باشد.
ح. گروه ۱+۵ و ایران بر عهده می‌گیرند که این برجام را با حسن نیت و در فضایی سازنده، بر مبنای احترام متقابل اجرا نمایند، و از هرگونه اقدام مغایر با نص، روح و هدف این برجام خودداری نمایند. گروه ۱+۵ از تحمیل الزامات مقرراتی و آئین‌نامه‌ای تبعیض‌آمیز، به جایگزینی تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌سازی که مشمول این برجام می‌شوند، خودداری خواهند ورزید. این برجام بر پایه اجرای برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) که در تاریخ ۳ آذرماه ۱۳۹۲ در ژنو مورد توافق قرار گرفت، استوار می‌گردد.
ط. کمیسیون مشترکی متشکل از گروه ۱+۵ و ایران به منظور نظارت بر اجرای این برجام تشکیل خواهد شد و وظایف پیش‌بینی‌شده در این برجام را ایفا خواهد نمود. کمیسیون مشترک به موضوعات ناشی از اجرای این برجام رسیدگی نموده و مطابق با مفادی که در پیوست مربوطه شرح داده شده است، عمل خواهد کرد.
ی. از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته خواهد شد تا نسبت به اقدامات داوطلبانه مرتبط با هسته‌ای به نحو مورد توافق در این برجام، نظارت و راستی‌آزمایی نماید. از آژانس درخواست خواهد شد که به طور منظم به شورای حکام، و آنگونه که در این برجام مقرر شده است به شورای امنیت اطلاع‌رسانی نماید. کلیه قواعد و مقررات مربوطهی آژانس در خصوص حفاظت از اطلاعات توسط کلیه طرف‌های دخیل به طور کامل رعایت خواهد شد.
ک. کلیه مفاد و اقدامات مندرج در این برجام صرفاً برای اجرای آن بین گروه ۱+۵ و ایران می‌باشد و نمیبایست به منزله‌ی ایجاد رویه برای هیچ دولت دیگری، یا برای اصول بنیادین حقوق بین‌الملل و حقوق و تعهدات وفق معاهدهی عدم اشاعه هسته‌ای و سایر اسناد مربوطه، و همچنین اصول و رویه‌های شناختهشدهی بین‌المللی تلقی گردد.
ل. به جزئیات فنی اجرای این برجام در پیوست‌های این سند پرداخته می‌شود.
م. اتحادیه اروپایی، کشورهای گروه ۱+۵ و ایران در چارچوب این برجام، به نحو مقتضی در زمینه مصارف صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای همکاری کرده و در طرح‌های مربوط به همکاری‌های هسته‌ای صلح‌آمیز که مشترکاً توسط طرفین تعیین می‌شوند، از جمله از طریق مشارکت آژانس، تعامل خواهند نمود.
ن. گروه ۱+۵ پیش‌نویس قطعنامه‌ای تاییدکنندهی این برجام را برای تصویب به شورای امنیت ارائه خواهد کرد که تاکید می‌نماید که انعقاد این برجام نشانگر یک دگرگونی بنیادین در بررسی این موضوع توسط شورای امنیت بوده و تمایل شورا برای برقراری یک رابطه جدید با ایران را اعلام می‌نماید. این قطعنامه شورای امنیت، همچنین لغو تمامی مفاد وضع‌شده وفق قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت از روز اجرا؛ ایجاد برخی محدودیت‌های خاص؛ و خاتمه‌ی بررسی موضوع هسته‌ای ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل ۱۰ سال پس از روز توافق برجام را مقرر خواهد نمود.
س. مفاد پیش‌بینی‌شده در این برجام برای دوره‌های زمانی مربوطه به شرحی که خواهد آمد و جزئیات آن در پیوست‌ها ذکر شده است، اجرا خواهد شد.
ع. گروه ۱+۵ و ایران هر دو سال یک بار، یا در صورت نیاز زودتر، به منظور بازنگری و ارزیابی پیشرفت صورت گرفته، و اتخاذ تصمیمات مقتضی با اجماع، در سطح وزیر دیدار خواهند نمود.
ایران و گروه ۱+۵ اقدامات داوطلبانه زیر را در چارچوب زمانی که جزئیات آن در این برجام و پیوست‌های آن تشریح گردیده است، اتخاذ خواهند نمود:
هسته‌ای
الف- غنی‌سازی، تحقیق و توسعه‌ی غنی‌سازی، ذخایر
۱. طرح بلندمدت ایران شامل برخی محدودیت‌های مورد توافق در مورد همهی فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم و فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم، از جمله برخی محدودیت‌های مشخص در برخی فعالیت‌های خاص تحقیق و توسعه، برای هشت سال نخست، و به دنبال آن، با یک ضرباهنگ معقول، تکامل تدریجی به سمت مرحلهی بعدی فعالیت‌های غنی‌سازی ایران برای اهداف منحصراً صلح‌آمیز، به نحو موصوف در پیوست ۱ خواهد بود. ایران به تعهد داوطلبانه خود، به نحو شرح داده شده در برنامه بلندمدت غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود که به عنوان بخشی از اعلامیه‌ی اولیهی ایران برای پروتکل الحاقی ارائه خواهد شد پایبند خواهد بود.
۲. ایران، در ده سال آغاز به از رده خارج کردن سانتریفیوژهای IR-1 خود خواهد نمود. طی این دوره، ایران ظرفیت غنی‌سازی خود در نطنز را حداکثر تا ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم تعداد ۵۰۶۰ سانتریفیوژ IR-1 نصب شده نگه خواهد داشت. سانتریفیوژهای اضافی و زیرساخت‌های غنی‌سازی مربوطه در نطنز تحت نظارت مستمر آژانس به نحو مشروح در پیوست ۱ انبار خواهد شد.
۳. ایران تحقیق و توسعه‌ی غنی‌سازی را به شیوه‌ای که به انباشت اورانیوم غنی‌شده منتج نشود ادامه خواهد داد. تحقیق و توسعه غنی‌سازی ایران با اورانیوم برای مدت ۱۰ سال شامل صرفا ماشین های IR-4 ،IR-5 ،IR-6 و IR-8 به نحو تشریح شده در پیوست ۱ خواهد بود، و ایران به نحو مشخص‌شده در پیوست یک در سایر فناوریهای جداسازی ایزوتوپ برای غنی‌سازی اورانیوم وارد نخواهد شد. ایران به تست دستگاه‌های IR-6 و IR-8 ادامه خواهد داد، و در میانه سال هشتم، تست تا سی دستگاه ماشین IR-6 و IR-8 را به نحو مشخص شده در پیوست ۱ آغاز خواهد کرد.
۴. همچنان که ایران سانتریفیوژهای IR-1 را از رده خارج می‌نماید، به جز نحوه مندرج در پیوست ۱ اقدام به ساخت یا سرهم کردن سانتریفیوژ نخواهد کرد، و سانتریفیوژهای از کار افتاده را با نوع مشابه جایگزین خواهد نمود. ایران تولید دستگاه‌های سانتریفیوژ پیشرفته را صرفاً برای فعالیت‌های مشخص شده در این برجام صورت خواهد داد. از پایان سال هشتم، و به نحو مندرج در پیوست ۱، ایران آغاز به ساخت تعداد مورد توافقی از دستگاه‌های سانتریفیوژ IR-6 و IR-8 بدون روتورزنموده و تمامی دستگاه‌های تولید شده را در نطنز، تا زمانی که بر اساس برنامه بلندمدت ایران مورد نیاز واقع شوند، تحت نظارت مستمر آژانس انبار خواهد نمود.
۵. ایران بر اساس برنامه بلندمدت خود، برای ۱۵ سال، فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم، از جمله تحقیق و توسعه‌ی تحت نظارت پادمانی خود را صرفاً در تاسیسات غنی‌سازی نطنز انجام خواهد داد، سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را تا سقف ۳٫۶۷ درصد نگه خواهد داشت، و، در فردو، از هرگونه غنی‌سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه غنی‌سازی اورانیوم و از نگاهداری هرگونه مواد شکافت‌پذیر خودداری خواهد ورزید.
۶. ایران تاسیسات فردو را به یک مرکز هسته‌ای، فیزیک و فن‌آوری تبدیل خواهد نمود. همکاری بین‌المللی از جمله به شکل سرمایه‌گذاری‌های مشترک علمی در حوزه‌های تحقیقاتی مورد توافق ایجاد خواهد شد. ۱۰۴۴ ماشین IR-1 در قالب شش آبشار در یک بال در تاسیسات فردو باقی خواهد ماند. دو عدد از این آبشارها به همراه زیرساخت‌های مربوطه بدون اورانیوم به چرخش ادامه خواهد داد و از جمله از طریق اصلاح مقتضی زیرساختها، برای تولید ایزوتوپهای پایدار منتقل خواهد شد. چهار آبشار دیگر به همراه کلیهی زیرساخت‌های مربوطه به صورت ساکن باقی خواهند ماند. کلیه سانتریفیوژهای دیگر و زیرساخت‌های مرتبط با غنی‌سازی جمع‌آوری و تحت نظارت مستمر آژانس به نحو مشخص شده در پیوست ۱ انبار خواهد شد.
۷. طی این مدت پانزده سال، و همچنان که ایران به طور تدریجی به سمت رسیدن به استانداردهای بین‌المللی کیفیت برای سوخت تولیدی در ایران حرکت میکند، ذخایر اورانیوم خود را به ۳۰۰ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده تا ۳٫۶۷ درصد یا معادل آن در سایر اشکال شیمیایی محدود خواهد کرد. مقادیر اضافه بر این میزان براساس قیمتهای بین‌المللی و در عوض دریافت هگزافلوارید اورانیوم طبیعی تحویل داده شده به ایران، به فروش رسیده و به خریدار بین‌المللی تحویل داده خواهد شد، یا به سطح اورانیوم طبیعی ترقیق خواهد گردید. اورانیوم غنی‌شده موجود در مجتمع‌های سوخت تولیدشده از روسیه یا سایر منابع، برای استفاده در راکتورهای هسته‌ای ایران، اگر شرایط مندرج در پیوست ۱ را دارا باشد، در زمره این ۳۰۰ کیلوگرم ذخیره UF6 فوق الذکر محاسبه نخواهد شد. کمیسیون مشترک از کمک به ایران، از جمله به نحو مقتضی از طریق همکاری‌های فنی آژانس، حمایت خواهد نمود تا سوخت هسته‌ای تولیدشده توسط ایران حائز استانداردهای کیفی بین‌المللی گردد. کلیه اکسید اورانیوم باقیمانده غنی‌شده بین ۵ تا ۲۰ درصد به منظور استفاده در راکتور تحقیقاتی تهران به سوخت تبدیل خواهد شد. هر گونه سوخت اضافی مورد نیاز راکتور تحقیقاتی تهران، با نرخ بازارهای بین‌المللی در دسترس ایران قرار خواهد گرفت.
ب- اراک، آب سنگین، بازفرآوری
۸. ایران مبادرت به بازطراحی و بازساخت یک راکتور تحقیقاتی آب سنگین مدرنیزه‌شده در اراک بر اساس طراحی اولیه مورد توافق و در قالب یک همکاری بین‌المللی که طراحی نهایی آن را نیز تصدیق خواهد کرد، خواهد نمود که با استفاده از سوخت غنی شده تا ۳.۶۷ درصد فعالیت خواهد کرد. این راکتور تحقیقات هسته‌ای صلح‌آمیز و تولید رادیو ایزوتوپ برای مقاصد پزشکی و صنعتی را پشتیبانی خواهد کرد. راکتور بازطراحی‌شده و بازسازی‌شده اراک، پلوتونیوم در سطح تسلیحاتی تولید نخواهد کرد. کلیه فعالیت‌ها برای بازطراحی و ساخت مجتمع‌های سوخت برای راکتور بازطراحی‌شده، بجز برای نخستین بارگذاری سوخت، در ایران انجام خواهد گرفت. همه سوخت مصرف‌شده در اراک برای دورهی عمر راکتور به خارج از ایران منتقل خواهد شد. این مشارکت بین‌المللی مشتمل بر کشورهای مشارکتکنندهی گروه ۱+۵، ایران و سایر کشورهایی که طرفین ممکن است مشترکاً تعیین کنند، خواهد بود. ایران به عنوان مالک و مدیر پروژه، نقش راهبری را ایفا خواهد نمود و گروه پنج بعلاوه یک و ایران قبل از روز اجرای توافق، یک سند رسمی که مسئولیت‌هایی که اعضای پنج بعلاوه یک برعهده خواهند گرفت را مشخص خواهد نمود، منعقد می‌نمایند.
۹. ایران برنامه دارد که با همکاری گسترده‌تر بین‌المللی شامل تضمین عرضه سوخت، همگام با روندهای پیشرفت فن‌آوری بین‌المللی در اتکاء بر آب سبک برای راکتورهای تحقیقاتی و تولید برق آینده خود، حرکت نماید.
۱۰. به مدت ۱۵ سال، راکتور آب سنگین دیگر یا انباشت آب سنگین در ایران نخواهد بود. همه آب سنگین اضافی برای صادرات در بازارهای بین‌المللی عرضه خواهد شد.
۱۱. ایران قصد دارد همه سوخت مصرف‌شده کلیه راکتورهای هسته‌ای تحقیقاتی و قدرتی فعلی و آینده خود را برای پسماندداری یا اقدامات بعدی، آنگونه که در قراردادهایی که به نحو صحیح با طرف دریافت کننده منعقد خواهد شد، از کشور خارج کند.
۱۲. به جز فعالیت‌های جداسازی با هدف تولید رادیوایزوتوپ‌های پزشکی و صنعتی از نمونههای تابشدیدهی اورانیوم غنی‌شده، ایران به مدت ۱۵ سال وارد بازفرآوری یا ساخت تاسیسات قادر به بازفرآوری سوخت مصرفی، یا فعالیت‌های تحقیق و توسعه‌ی بازفرآوری که منتج به ایجاد قابلیت بازفرآوری سوخت مصرفی شود، نگردیده و پس از این مدت نیز قصد چنین کاری را ندارد.
ج- شفافیت و اقدامات اعتمادساز
۱۳. ایران، منطبق با اختیارات مربوطهی رئیس‌جمهور و مجلس (پارلمان)، وفق ماده ۱۷ (ب) پروتکل الحاقی به موافقتنامه جامع پادمان خود، این پروتکل را به صورت موقتی اجراء، و اقدام به تصویب آن در چارچوب زمانی پیش‌بینی‌شده در پیوست ۵ کرده، و کد ۳٫۱ اصلاحی ترتیبات فرعی بر موافقتنامه پادمان خود را به طور کامل اجرا خواهد نمود.
۱۴. ایران «نقشه راه برای رفع ابهام از مسائل مورد اختلاف حال و گذشته» مورد توافق با آژانس، شامل ترتیباتی برای پرداختن به مسائل مورد نگرانی حال و گذشتهی مربوط به برنامه هسته‌ای ایران مندرج در ضمیمه گزارش مورخ ۸ نوامبر ۲۰۱۱ آژانس (GOV/2011/65)، را کاملاً اجرا خواهد نمود. اجرای کامل فعالیت‌هایی که ایران بر اساس این نقشه راه برعهده می‌گیرد تا ۱۵ اکتبر ۲۰۱۵ تکمیل خواهد شد و متعاقباً مدیرکل تا ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵ ارزیابی نهایی خود پیرامون حل و فصل تمامی مسائل اختلافی باقیماندهی گذشته و حال را به شورای حکام ارائه خواهد نمود، و فارغ از صلاحیت شورای حکام، کشورهای پنج بعلاوه یک به عنوان اعضای شورای حکام قطعنامه‌ای را برای اتخاذ اقدامات لازم، با هدف بسته شدن این موضوع، به شورای حکام ارائه خواهند کرد.
۱۵. ایران به آژانس اجازه خواهد داد که بر اجرای اقدامات داوطلبانه فوق‌الذکر برای دوره‌های زمانی مربوطه و نیز اجرای تدابیر شفافیت‌ساز به شرح مندرج در این برجام و پیوست‌های آن نظارت نماید. این اقدامات شامل: حضور بلندمدت آژانس در ایران؛ نظارت آژانس بر کنسانتره سنگ معدن اورانیوم تولیدی توسط ایران در همه کارخانه‌های تغلیظ سنگ معدن اورانیوم به مدت ۲۵ سال؛ نظارت و مراقبت در مورد روتورزها و بیلوزهای سانتریفیوژ به مدت ۲۰ سال؛ استفاده از فن‌آوری‌های مدرن تائیدشده و گواهی‌شده توسط آژانس از جمله دستگاه سنجش میزان غنی‌سازی به صورت مستقیم، و مهر و موم‌های الکترونیک؛ و یک سازوکار قابل اتکا برای اطمینان از رفع سریع نگرانی‌های آژانس در زمینه دسترسی به مدت ۱۵ سال، به شرح مندرج در پیوست ۱.
۱۶. ایران به فعالیت‌هایی که به توسعه تجهیزات انفجاری هسته‌ای منجر می‌تواند شود شامل فعالیت‌های متالورژی اورانیوم و پلوتونیوم به نحو مشخص شده در پیوست ۱، از جمله در سطح تحقیق و توسعه، مبادرت نخواهد نمود.
۱۷. ایران با کانال خریدی که جزئیات آن در این برجام، به شرح مندرج در پیوست ۵، آمده و مورد تایید قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد بود همکاری نموده و مطابق آن عمل خواهد کرد.
تحریم‌ها
۱۸. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را تایید خواهد نمود تمام مفاد قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت در خصوص موضوع هسته‌ای ایران - ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) را همزمان با اجرای اقداماتِ توافق شدهی مرتبط با هسته‌ای توسط ایران، راستیآزماییشده توسط آژانس، به نحو مشخص‌شده در پیوست ۵ لغو خواهد کرد و محدودیت‌های خاصی را به نحو مشخص شده در پیوست ۲ برقرار خواهد نمود؛[۱]
۱۹. اتحادیه اروپایی همه مفاد «مقررات اتحادیه اروپایی» را، آنگونه که موخراً اصلاح شده است، که کلیه تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته‌ای را اجرائی می‌سازد، از جمله فهرست افراد مشخصشدهی مربوطه، همزمان با اجرای اقداماتِ توافق‌شده‌ی مرتبط با هسته‌ای توسط ایران، به نحو مشخص شده در پیوست ۵، که توسط آژانس راستی‌آزمایی شده باشد، لغو خواهد کرد، و (این لغو) شامل تمامی تحریم‌ها و تدابیر محدودکننده در حوزه‌های زیر، که در پیوست ۲ تشریح شده، خواهد بود:
- الف- نقل و انتقالات مالی بین اشخاص و نهادهای اروپایی، از جمله موسسات مالی، و اشخاص و نهادهای ایرانی از جمله موسسات مالی؛
- ب- فعالیت‌های بانکی، شامل ایجاد روابط کارگزاری بانکی جدید و افتتاح شعب و بانک‌های تابعه بانک‌های ایرانی در قلمرو کشورهای عضو اتحادیه؛
- ج- ارائه خدمات بیمه و بیمه اتکایی؛
- د- ارائه خدمات پیام‌رسانی مالی (از جمله سوئیفت) برای افراد و اشخاص حقوقی نامبرده‌شده در الحاقیهی ۱ پیوست ۲ شامل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و موسسات مالی ایرانی؛
- ه- حمایت مالی از تجارت با ایران (اعتبارات صادراتی، تضامین، یا بیمه)؛
- و- تعهد به پرداخت وام‌های بلاعوض، خدمات مالی و وام‌های ترجیحی به دولت ایران؛
- ز- معاملات راجع به اوراق مشارکت دولت ایران و اوراق تضمین‌شده توسط دولت؛
- ح- واردات و حمل نفت، فراورده‌های نفتی، گاز و فرآورده‌های پتروشیمی ایرانی؛
- ط- صادرات تجهیزات یا تکنولوژی کلیدی برای بخش های نفت، گاز و پتروشیمی؛
- ی- سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت و گاز و پتروشیمی؛
- ک- صادرات تجهیزات و تکنولوژی کلیدی صنایع دریایی؛
- ل- طراحی و ساخت کشتی‌های باری و تانکرهای نفتی؛
- م- ارائه خدمات پرچم و تعیین وضعیت (classification)؛
- ن- دسترسی به فرودگاه‌های اتحادیه اروپایی برای هواپیماهای باری ایرانی؛
- س- صادرات طلا، فلزات گرانبها و الماس؛
- ع- تحویل مسکوکات و اسکناس ایرانی؛
- ف- صادرات گرافیت، فلزات خام و نیمه‌ساخته مانند آلومینیوم و فولاد و صادرات نرم‌افزار برای یکپارچه‌سازی فرآیندهای صنعتی؛
- ذ- لغو فهرست اشخاص حقیقی، حقوقی و نهادها (مسدود شدن اموال و ممنوعیت ویزا) مذکور در الحاقیه یک پیوست شماره ۲ و؛
- ق- خدمات تبعی برای هر یک از گروه‌های فوق.
۲۰. اتحادیه اروپایی ۸ سال پس از روز توافق برجام یا زمانی که آژانس به نتیجه‌گیری گسترده‌تر رسیده باشد که تمام مواد هسته‌ای در ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز باقی می‌ماند، هر کدام که زودتر حاصل شود، تمامی مفاد «مقررات اتحادیه اروپایی» را که تحریم‌های مرتبط با عدم اشاعه را اجرایی می‌سازد، از جمله فهرست‌های اسامی، لغو خواهد کرد.
۲۱. ایالات متحده منطبق با این برجام اِعمال تحریم‌های مشخص‌شده در پیوست ۲ را با اثربخشی همزمان با اجرای اقداماتِ توافق‌شده‌ی مرتبط با هسته‌ای توسط ایران به نحو مشخص‌شده در پیوست ۵، که توسط آژانس راستی‌آزمایی شده باشد، متوقف ساخته و به این توقف ادامه خواهد داد. این تحریم‌ها شامل حوزه‌های زیر، به نحوی که در پیوست دو تشریح شده می‌گردد:
- الف. معاملات مالی و بانکی با بانک‌ها و موسسات مالی ایرانی مشخص شده در پیوست ۲، از جمله بانک مرکزی ایران و افراد و موجودیت‌هایی که به عنوان دولت ایران در فهرست Specially Designated National and Blocked Person مشخص شده‌اند، به نحوی که در الحاقیه ۳ پیوست ۲ آمده است (شامل افتتاح و نگهداری حساب‌های واسطه نزد موسسات مالی غیرآمریکایی، سرمایه گذاری، خرید و فروش ارز و افتتاح اعتبارات اسنادی)؛
- ب. معاملات به ریال ایران؛
- ج. ارائه اسکناس دلار آمریکایی به دولت ایران؛
- د. محدودیت‌های تجارت دوجانبه بر درآمدهای ایران در خارج از کشور شامل محدودیت‌ها بر نقل و انتقال درآمدها؛
- ه. خرید، پذیره‌نویسی یا تسهیل معاملات راجع به دیون حاکمیتی ایران شامل اوراق قرضه دولتی؛
- و. خدمات پیام‌رسانی مالی به بانک مرکزی ایران و موسسات مالی ایرانی به نحو مندرج در الحاقیه شماره ۳ پیوست ۲؛
- ز. خدمات بیمه‌ای یا بیمه اتکایی؛
- ح. (توقف) تلاش برای کاهش فروش نفت ایران؛
- ط. سرمایه‌گذاری شامل مشارکت در سرمایه‌گذاری‌های مشترک، کالا، خدمات، اطلاعات، فناوری و دانش و کمک فنی برای بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی؛
- ی. خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل یا بازاریابی نفت، محصولات پتروشیمی یا گاز طبیعی از ایران؛
- ک. صادرات، فروش یا عرضه فراورده‌های نفتی تصفیه‌شده و فراورده‌های پتروشیمی به ایران؛
- ل. معاملات در حوزه انرژی ایران؛
- م. معاملات با بخش‌های کشتیرانی و کشتی‌سازی و عاملان بنادر ایران؛
- ن. خرید و فروش طلا و سایر فلزات گرانبها؛
- س. خرید و فروش گرافیت، فلزات خام یا نیمه‌ساخته مانند آلومینیوم، فولاد، زغال سنگ و نرم‌افزار برای یکپارچه‌سازی فرآیندهای صنعتی؛
- ع. فروش، عرضه یا انتقال کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش خودروسازی ایران؛
- ف. تحریم‌های راجع به خدمات تبعی در مورد هر یک از گروه‌های فوق؛
- ذ. برداشتن نام افراد و اشخاص حقیقی و حقوقی به شرح مندرج در الحاقیه ۳ پیوست ۲ از فهرست SDN؛ یا لیست اشخاص تحریمی غیرSDN؛
- ق. لغو دستورات اجرایی ۱۳۵۷۴، ۱۳۵۹۰، ۱۳۶۲۲، و ۱۳۶۴۵ و بخش‌های ۵ تا ۷ و ۱۵ دستور اجرایی ۱۳۶۲۸؛
۲۲. ایالات متحده، به نحو مشخص شده در پیوست ۲ و منطبق با پیوست ۵، اجازه فروش هواپیماهای مسافری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران؛ مجوز اینکه اشخاص غیرآمریکایی که در مالکیت یا کنترل اشخاص آمریکایی هستند، به نحو منطبق با این برجام با ایران مشارکت نمایند؛ و مجوز واردات فرش و مواد غذایی از مبدا ایران به آمریکا را صادر خواهد نمود.
۲۳. هشت سال پس از روز توافق، یا در زمانی که آژانس به نتیجه‌گیری گسترده‌تر خود مبنی بر اینکه مواد هسته‌ای در ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز باقی می‌ماند، هر کدام که زودتر باشد، ایالات متحده اقدام قانونی مقتضی را برای لغو، یا تغییر به منظور اجرایی کردن لغو تحریم‌های مشخص‌شده در پیوست ۲ در خصوص دستیابی به اقلام و خدمات مرتبط با هسته‌ای برای فعالیت‌های هسته‌ای مندرج در این برجام، منطبق با رویکرد ایالات متحده نسبت به سایر دولت‌های غیردارندهی سلاح هسته‌ای تحت معاهده عدم اشاعه پی خواهد گرفت.
۲۴. اتحادیه اروپایی، کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه و نیز ایالات متحده فهرست کامل و جامعی از تحریم‌ها یا اقدامات محدودیت‌ساز مرتبط با هسته‌ای را مشخص می‌نمایند و آنها را منطبق با پیوست ۵ لغو خواهند نمود. پیوست ۲ همچنین اثرات لغو تحریم‌ها را از زمان «روز اجرا» مشخص خواهد نمود. چنانچه در هر زمانی پس از روز اجرا ایران بر این اعتقاد باشد که هر تحریم یا اقدام محدودیت‌ساز مرتبط با هسته‌ای دیگری از یک عضو ۱+۵ در حال ممانعت از اجرای کامل لغو تحریم‌ها به نحو تشریح‌شده در این برجام است، عضو ذیربط برجام با هدف فیصله موضوع با ایران مشورت خواهد نمود و چنانچه توافق داشته باشند که لغو این تحریم یا اقدام محدودیت‌ساز مناسب می‌باشد، عضو مربوطهی برجام اقدام مقتضی را به عمل خواهد آورد. در صورتی که قادر به فیصله این موضوع نباشند، ایران یا هر عضو گروه ۱+۵ می‌توانند موضوع را به کمیسیون مشترک ارجاع نمایند.
۲۵. چنانچه قانونی در سطح ایالتی یا محلی در ایالات متحده مانع از اجرای لغو تحریم‌های مشخص‌شده در این برجام شود، ایالات متحده، با در نظر گرفتن تمامی اختیارات موجود، گام‌های مقتضی را به منظور تحقق اجرای مزبور اتخاذ خواهد نمود. ایالات متحده به طور فعال، مقامات در سطح ایالتی یا محلی را تشویق خواهد کرد که تغییرات در سیاست ایالات متحده منعکس شده در لغو تحریم‌های وفق این برجام را در نظر داشته و از اقداماتی که با این تغییر در سیاست همخوانی ندارد خودداری نمایند.
۲۶. اتحادیه اروپایی از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌هایی که اجرای آنها را وفق این برجام لغو کرده است، خودداری می‌نماید، فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش‌بینی‌شده در این برجام. هیچ‌گونه تحریم جدید هسته‌ای شورای امنیت و هیچ‌گونه تحریم جدید اتحادیه اروپایی وجود نخواهد داشت. ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام این برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از لغو تحریم‌های مشخص‌شده در پیوست دو به عمل خواهد آورد. دولت ایالات متحده، در چارچوب اختیارات قانونی رئیس‌جمهور و کنگره، از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌های مشخص‌شده در پیوست ۲ که اعمال آنها را وفق این برجام متوقف کرده است، خودداری می‌نماید، فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش‌بینی‌شده در این برجام. دولت ایالات متحده، در چارچوب اختیارات قانونی رئیس‌جمهور و کنگره، از اعمال تحریم‌های جدید مرتبط با هسته‌ای خودداری خواهد کرد. ایران اعلام کرده است که تحمیل چنین تحریم‌های جدید مرتبط با هسته‌ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزیی اجرای تعهدات خود وفق این برجام، تلقی خواهد نمود.
۲۷. گروه ۱+۵ به منظور تضمین شفافیت و کارآمدی در ارتباط با لغو تحریم‌ها وفق این برجام، تدابیر اداری و آئین‌نامه‌های اجرایی کافی را تمهید خواهند کرد. اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و همچنین ایالات متحده دستورالعمل‌های مرتبط را صادر خواهند نمود و در خصوص جزئیات تحریم‌ها یا اقدامات محدودیت‌سازی که به موجب این برجام لغو شده‌اند، بیانیه‌هایی را که در دسترس عموم باشد، منتشر خواهند کرد. اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و ایالات متحده متعهد هستند که در خصوص محتوای این دستورالعمل‌ها یا بیانیه‌ها با ایران به صورت منظم و بنا به اقتضاء مشورت نمایند.
۲۸. گروه ۱+۵ و ایران متعهد هستند که این برجام را با حسن نیت و در فضایی سازنده، بر مبنای احترام متقابل اجرا نمایند و از هر گونه اقدام مغایر با نص، روح و نیت این برجام که اجرای موفقیت‌آمیز آن را مختل سازد، خودداری کنند. مقامات ارشد دولتی در گروه ۱+۵ و ایران تمام تلاش خود را برای اجرای موفقیت‌آمیز این برجام، از جمله در بیانات عمومی خود، به کار خواهند بست.[۲] گروه ۱+۵ کلیه اقدامات لازم را برای لغو تحریم‌ها به نحو مقتضی به عمل خواهند آورد، و از تحمیل مقررات آئین‌نامه‌ای استثنائی یا تبعیض‌آمیز و الزامات شکلی به جای تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌ساز تحت پوشش این برجام، خودداری می‌ورزند.
۲۹. اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تاثیرگذاری خصمانه و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز این برجام خودداری خواهند کرد.
۳۰. گروه ۱+۵ هیچ تحریم یا اقدام محدودیت‌سازی را نسبت به افراد و یا نهادها به دلیل مبادرت به فعالیت‌هایی که مشمول لغو تحریم‌های مندرج در این برجام شده است، اعمال نخواهند کرد مشروط بر اینکه این فعالیت‌ها با سایر قوانین و مقررات جاری گروه ۱+۵ منطبق باشد. به دنبال لغو تحریم‌ها وفق این برجام به نحو مشخص شده در پیوست ۲، تحقیقات در دست رسیدگی در خصوص نقض‌های احتمالی تحریم‌ها و/یا اقدامات محدودیت‌ساز می‌تواند طبق قوانین ملی مربوطه مورد بازبینی واقع شود.
۳۱. منطبق با زمان‌بندی مشخص شده در پیوست ۵، اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو آن اجرای اقدامات قابل اعمال نسبت به افراد و نهادهای فهرست شده، از جمله بانک مرکزی ایران و سایر بانک‌ها و موسسات مالی ایرانی را به نحو تفصیل یافته در پیوست ۲ و ملحقات آن لغو خواهد نمود. منطبق با زمان‌بندی تعیین‌شده در پیوست ۵، ایالات متحده برخی نهادها و افراد موردنظر را از فهرست SDN و برخی نهادها و افراد موردنظر را از فهرست Foreign Sanctions Evaders خارج خواهد کرد که تفصیل آن در پیوست ۲ و ملحقات آن آمده است.
۳۲. اتحادیه اروپایی و کشورهای گروه ۱+۵ و شرکای بین‌المللی با ایران در پروژه‌های مشترک در زمینه فن‌آوری هسته‌ای صلح‌آمیز از جمله نیروگاه هسته‌ای، راکتورهای تحقیقاتی، تولید سوخت، تحقیق و توسعه پیشرفته مشترک مورد توافق همانند گداخت هسته‌ای، ایجاد مرکز پزشکی هسته‌ای منطقه‌ای با فن‌آوری‌های پیشرفته روز، آموزش افراد، ایمنی و امنیت هسته‌ای، و حفاظت محیط زیستی، به نحو مندرج در پیوست ۳، از جمله از طریق پروژه‌های همکاری فنی آژانس، تعامل خواهند کرد. آنان تدابیر لازم برای اجرای این پروژه‌ها را به نحو مقتضی اتخاذ خواهند نمود.
۳۳. گروه ۱+۵ و ایران در خصوص گام های لازم برای تضمین دسترسی ایران در حوزه‌های تجارت، فن‌آوری، مالی و انرژی توافق خواهند کرد. اتحادیه اروپایی حوزه‌های ممکن برای همکاری بین اتحادیه اروپایی، دولت‌های عضو و ایران را بررسی بیشتر خواهد نمود، و در این چارچوب بهره‌گیری از ابزارهای ممکن همانند اعتبارات صادراتی به منظور تسهیل تجارت، تامین اعتبار پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری در ایران را بررسی خواهد کرد.
برنامه اجرایی
۳۴. ایران و گروه ۵+۱ تعهدات خود وفق برجام را بر اساس توالی مشخص شده در پیوست ۵ اجرا خواهند کرد. نقاط عمده برای اجرا به شرح زیر می‌باشد:
- الف. روز نهایی شدن، تاریخی است که در آن مذاکرات این برجام میان گروه ۵+۱ و ایران جمعبندی شده، و بی‌درنگ به دنبال آن، قطعنامه‌ای که این برجام را تایید می‌نماید به شورای امنیت سازمان ملل برای تصویب بدون تاخیر تسلیم خواهد شد.
- ب. روز توافق، نود روز پس از تایید این برجام توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد، یا تاریخ مقدمی که با رضایت متقابل اعضای برجام تعیین شود خواهد بود که در آن، این برجام و تعهدات مندرج این برجام از تاثیر برخوردار خواهند شد. از این روز، اعضاء برجام آغاز به فراهم آوردن ترتیبات و تمهیدات لازم برای اجرای تعهدات خود وفق برجام خواهند نمود.
- ج. روز اجرا، زمانی است که در آن، همزمان با گزارش آژانس مبنی بر راستی‌آزمایی اجرای تدابیر مرتبط با هسته‌ای ایران به نحو مندرج در بخش های ۱۴.۱ تا ۱۴.۱۲ پیوست ۵، اتحادیه اروپایی و ایالات متحده به ترتیب اقدامات مشروحه در بخش‌های ۱۵ و ۱۶ پیوست ۵ را انجام داده و منطبق با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، اقدامات شرح داده شده در بخش ۱۷ پیوست ۵ در سطح سازمان ملل متحد انجام می‌شود.
- د. روز انتقالی، هشت سال پس از روز توافق خواهد بود، یا تاریخی که مدیرکل آژانس گزارشی ارائه نماید دال بر این که آژانس به نتیجه‌گیری گسترده‌تر خود مبنی بر این که تمام مواد هسته‌ای در ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز باقی می‌ماند، هر کدام زودتر باشد. در آن روز، اتحادیه اروپایی و ایالات متحده به ترتیب اقدامات مشروحه در بخش‌های ۲۰ و ۲۱ پیوست ۵ را انجام داده، و منطبق با قطعنامه شورای امنیت، اقدامات شرح داده شده در بخش ۲۲ پیوست ۵ در سطح سازمان ملل متحد صورت خواهد پذیرفت و ایران، منطبق با اختیارات قانونی رئیس‌جمهور و مجلس، تصویب پروتکل الحاقی را پیگیری خواهد نمود.
- ه. روز خاتمه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، روزی است که در آن، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که این برجام را تایید می‌نماید، منطبق با شرایط خود خاتمه می‌یابد، که این روز ده سال از زمان روز توافق خواهد بود، مشروط به اینکه مفاد قطعنامه‌های قبلی بازگردانده نشده باشد. در آن روز، اتحادیه اروپایی اقدامات شرح داده شده در بخش ۲۵ پیوست ۵ را به انجام می‌رساند.
۳۵. توالی و نقاط عمده درج شده در بالا و در پیوست ۵، فارغ از مدت ذکرشده در این برجام برای تعهدات برجام می‌باشد.
ساز و کار حل و فصل اختلافات
۳۶. چنانچه ایران معتقد باشد که هر یک یا کلیه گروه ۱+۵ تعهدات خود را رعایت ننموده‌اند، ایران می‌تواند موضوع را به منظور حل و فصل به کمیسیون مشترکارجاع نماید؛ به همین ترتیب، چنانچه هر یک از اعضای گروه ۱+۵ معتقد باشد که ایران تعهدات خود را رعایت نکرده است، هر یک از دولت‌های گروه ۱+۵ می‌تواند اقدام مشابه به عمل آورد. کمیسیون مشترک ۱۵ روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فیصله دهد، مگر اینکه این زمان با اجماع تمدید شود. متعاقب بررسی کمیسیون مشترک، چنانچه هر عضو معتقد باشد که موضوع پایبندی فیصله نیافته است، می‌تواند موضوع را به وزیران امور خارجه ارجاع دهد. وزیران ۱۵ روز خواهند داشت تا موضوع را فیصله دهند، مگر اینکه این زمان با اجماع تمدید شود. پس از بررسی کمیسیون مشترک - همزمان با (یا به جای) بررسی در سطح وزیران - خواه عضو شاکی یا عضوی که اجرای تکالیف‌اش موضوع بوده است می‌تواند درخواست نماید که موضوع توسط یک هیات مشورتی که متشکل از سه عضو خواهد بود (یکی از سوی هر یک از طرف‌های درگیر در اختلاف و طرف سوم مستقل) بررسی شود. هیات مشورتی می‌بایست نظریه غیرالزام‌آوری را در خصوص موضوع پایبندی ظرف ۱۵ روز ارائه نماید. چنانچه، متعاقب این فرایند ۳۰ روزه موضوع فیصله نیابد، کمیسیون مشترک در کمتر از ۵ روز نظریه هیات مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد. چنانچه موضوع کماکان به نحو مورد رضایت طرف شاکی فیصله نیافته باشد، و چنانچه طرف شاکی معتقد باشد که موضوع، مصداق «عدم پایبندی اساسی» می‌باشد، آنگاه آن طرف می‌تواند موضوع فیصله نیافته را به عنوان مبنای توقف کلی و یا جزئی اجرای تعهدات‌اش وفق برجام قلمداد کرده و/یا به شورای امنیت سازمان ملل متحد ابلاغ نماید که معتقد است موضوع مصداق «عدم پایبندی اساسی» بشمار می‌آید.
۳۷. متعاقب دریافت ابلاغ طرف شاکی، به نحو مشروح در فوق، به همراه توضیحی از تلاش‌های توام با حسن نیت آن طرف برای طی فرایند حل و فصل اختلاف پیش‌بینی‌شده در برجام، شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌بایست منطبق با رویه‌های خود در خصوص قطعنامه‌ای برای تداوم لغو تحریم‌ها رای‌گیری نماید. چنانچه قطعنامه فوق‌الذکر ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ به تصویب نرسد، سپس مفاد قطعنامه‌های سابق شورای امنیت سازمان ملل متحد مجدداً اعمال خواهند شد، مگر اینکه شورای امنیت سازمان ملل متحد به نحو دیگری تصمیم‌گیری نماید. در چنین صورتی، این مفاد در خصوص قراردادهایی که بین هر طرف و ایران یا افراد و نهادهای ایرانی قبل از تاریخ اعمالِ آنها امضا شده باشد، دارای اثر عطف به ما سبق ندارد مشروط به این که فعالیت‌های صورت‌گرفته وفق اجرای این قراردادها منطبق با این برجام و قطعنامه‌های قبلی و فعلی شورای امنیت باشد. شورای امنیت سازمان ملل متحد، با ابراز نیت خود برای تصمیم‌گیری مبتنی بر ممانعت از اجرای دوباره و خودکار تدابیر در صورتی که ظرف این مدت موضوعی که موجب ابلاغ فوق شده است حل و فصل شده باشد، دیدگاه‌های طرف‌های اختلاف و هرگونه نظریه صادره توسط هیات مشورتی را ملحوظ خواهد داشت. ایران بیان داشته است که چنانچه تحریم‌ها جزئی یا کلی مجدداً اعمال شوند، ایران این امر را به منزله زمینه‌ای برای توقف کلی یا جزئی تعهدات خود وفق این برجام قلمداد خواهد نمود.
پیوست‌ها
پانویس
- پرش به بالا↑ مفاد این قطعنامه به منزله مفاد این برجام نیست.
- پرش به بالا↑ از نظر آمریکا، منظور از مقامات ارشد دولتی، مقامات ارشد قوه مجریه هستند.
منبع
- وبسایت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران