در هفته گذشته دو گروه از نمایندگان مجلس شورای اسلامی سفری به خوزستان و سیستان و بلوچستان تحت عنوان نظارت میدانی داشتند که با واکنش هایی از طرف جناح های سیاسی و مردم در رسانه ها و فضای مجازی همراه بود. عده ای این سفر را برای تقویت نقش نظارتی مجلس دانسته و عده ای نیز این سفر را تحت لوای نظارت میدانی با اهداف سیاسی برای انتخابات 1400می دانند. پر واضح است، هرگونه حرکت و اقدامی که در راستای تحقق قوانین و آرمان های انقلاب اسلامی باشد مورد استقبال مردم قرار می گیرد و برای کسانی که از ماهیت، اهداف و تصمیمات اتخاذ شده بی خبر باشند ابهاماتی ایجاد میگردد. بر همین اساس برای هر اقدامی که جنبه عمومی دارد و مردم باید از آن مطلع باشند لازم است اطلاع رسانی و شفافیت مدنظر مسئولین قرار گیرد تا مردم بتوانند از اقدامات شایسته ی اجزای حاکمیت حمایت و نسبت به پیگیری تحقق وعده های آنان اقدام کنند.

نظر خواهی عمومی از فعالان در فضای مجازی

برای بررسی و چگونگی موضوع در قالب یک "تحقیق موردی" با این عنوان که؛ " نظرتان در خصوص دو گروهی که اخیرا" از مجلس شورای اسلامی به خوزستان و سیستان و بلوچستان سفر کرده اند چه می باشد"؟ در یک جامعه آماری 127 نفری از فعالان سیاسی، اجتماعی و اقتصادیِ فعال در فضای مجازی مورد بحث قرار گرفت که پاسخ های دریافتی پس از تدوین با پنج مؤلفه دسته بندی و عنوان شده است مبنی بر اینکه:

21 درصد اعلام کردند که این سفرها با توجه به وظایف نمایندگان و شرایط موجود در کشور اقدامی انقلابی، مؤثر و مفید می باشد.

20 درصد اعلام کردند که این سفرها همانند سفرهای قبلی مسئولین میباشد، لذا باید منتظر ماند که وعده های داده شده عملی میشود یاخیر؟!

37 درصد اعلام کردند که این سفرها بیهوده و صرف کردن بودجه های بیت المال و هدر رفتن فرصت های معنوی کشور است و ثمری ندارد.

13 درصد اعلام کردند که این سفرها یک اقدام پوپولیستی عوام فریبانه از سوی نمایندگان مجلس برای خودنمایی و خود را انقلابی معرفی کردن می باشد.

9 درصد اعلام کردند که این سفرها تبلیغات انتخاباتی برای ریاست جمهوری آقای قالیباف در سال 1400می باشد.

اظهار نظر جناح های سیاسی و نمایندگان

اصلاح طلبان سفر استانی نمایندگان را کارناول تبلیغاتی تعبیر و مدعی هستند که آقای قالیباف در مقام رئیس مجلس چنانچه قصدی برای حضور در انتخابات ۱۴۰۰ ندارد باید این رویکرد را در نوع رفتار خود و پالسی که به جامعه می‌دهد نمایانگر کند و رسما" بگوید که به دنبال نامزدی در انتخابات نیست. سخنان و وعده‌های رییس مجلس همگی بدون ضمانت اجرایی است. مجلس اولویت‌های مهم‌تری دارد که از رئیس آن انتظار می‌رود به آنها بپردازد.

اصولگرایان سفر استانی نمایندگان را احیاگر نقش نظارتی مجلس اعلام و مدعی هستند که سفر آقای قالیباف به خوزستان احیاگر نقش نظارتی مجلس می‌باشد و پیامدهای مثبتی در عرصه خدمت‌رسانی خواهد داشت و از پیش هم معلوم بود که سفر رییس مجلس به استان خوزستان و دیدار با مردم فریادِ جریان حامی دولت یعنی اصلاحات را در بیاورد.

بعضی از دستآوردهای سفر از منظرنمایندگان مجلس

نمایندگان اعزامی به سیستان و بلوچستان؛ در منطقه چابهار مسئله حاشیه نشینی وجود دارد و بیش از ۵۰ هزار نفر در حاشیه شهر با کمترین امکانات زندگی می کنند. کم آبی و بی آبی مشکل سیستان و بلوچستان است. دختران کم سن و سال بلوچی باید مسافتی را طی کنند تا آب غیر سالمی را بیاورند و استفاده کنند. مشکلاتی درباره کشت پنبه وجود دارد. نمایندگان به صورت نمادین لباس بلوچی به تن کردند تا نشان دهند که مشکلات سیستان و بلوچستان خاص است. نمایندگان پای درد مردم نشستند و این سفر باعث امید و اطمینان مردم شد. حضور میدانی اهمیت زیادی برای فهم محرومیت دارد و مجلس انقلابی باید همواره در میدان باشد و قرار بر این است که مشکلات مربوط به حوزه قاچاق سوخت پیگیری و با چند پالایشگاه می توان مشکلات مربوط به قاچاق سوخت در سیستان و بلوچستان را حل و فصل کرد.

نمایندگان اعزامی به خوزستان؛ دیدن مشکلات مردم از نزدیک می‌تواند به حل سریع آن‌ها کمک کند. شناسایی محرومیت‌ها و ظرفیت‌های توسعه‌ای و اشتغال‌زایی جدید از اهداف نظارت میدانی است. کاهش محرومیت‌های مناطق محروم، دلگرمی مردم و جلب اعتماد آن‌ها به نظام جمهوری اسلامی ایران، حداقل دستاوردهای نظارت میدانی نمایندگان استان خوزستان خواهد بود. با سفر رئیس مجلس به خوزستان، نگرش‌ها را نسبت به این استان متغیر ساخت. رئیس مجلس در این بازدید، پای درد دل‌های یکی از صیادان محلی نشست و با سعه‌صدر گلایه‌های وی را در خصوص کوتاهی مسئولان، استماع کرد و پذیرفت.

اظهارات رئیس مجلس؛ به حضرت آقا عرض کردم که ما به خط می‌زنیم و به اقصی نقاط کشور می‌رویم تا نظارت میدانی داشته باشیم. اولویت ما در مجلس نظارت است و در مرتبه بعد قانون‌گذاری است. هدف از این سفر را نظارت دقیق بر پروژه‌ها و اعتبارات و آشنایی با مشکلات استان میدانیم. خروجی تصمیمات این نظارت به طور شفاف و با جزئیات در سایت مجلس بارگذاری خواهد شد. این بازدیدها می‌تواند در بخش نظارتی و قانون‌گذاری در مبحث برنامه بودجه سال آینده بسیار مؤثر واقع شود. پروژه ۳۰ سال و ۲۰ سال معطل مانده. آب شرب، آب کشاورزی، فاضلاب و آب سطحی از اولویت‌های فعالیت‌ ماست. برای اشتغال ۳۰ هزار نفر برنامه داریم. ادامه رسیدگی و پیگیری به موضوع شرکت هفت‌تپه و خصوصی‌سازی‌های غیراصولی در دستور کار است.

اهم مطالب منتشر شده در فضای مجازی

قالیباف برای حل مشکلات مردم رفته خوزستان الان زیباکلام میگه: قالیباف از امروز در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت کرد. تاجزاده: دلیل اصلی تمام مشکلات خوزستان، نظارت استصوابی است. حسام الدین آشنا: تهران کم مشکل نداره که پاشدی رفتی خوزستان. سعید احدیان: مخالفت همگانی با حضور رئیس مجلس در شادگان یکی از امنیتی ترین نقاط خوزستان مانع نشد که قالیباف برای نظارت میدانی پای حرف مردم این منطقه ننشیند. شنیدن درد مردم و تلاش برای حل آن مانع از تکرار غیزانیه ها خواهد شد. ‏‏قالیباف بعنوان رئیس یکی از ۳ قوه کشور خودش رفت از نزدیک مشکلات خوزستان را ببینه.

اظهار نظر خبرنگارانِ خوزستان

اشتغال جوانان، تأمین آب شرب، کشاورزی و فاضلاب شهری و محرومیت زدایی از مناطقی که در چند سال اخیر خوراک خبری رسانه‌ها شده بود بیشترین دغدغه‌ قالیباف و عمده مطالبات مردم به‌شمار می‌رود. بازدید قالیباف از خوزستان، بر خلاف سفر غالب مسئولان رده بالای مملکتی از این استان، از بزرگراه‌ها و خیابان‌ها محصور و ایمن صورت نپذیرفت و در ساختمان‌های مجلل برگزار نشد، بلکه این‌بار میان مردم و در کنار کوخ‌ها و مردمان رنج دیده و محجور مانده ی استان به وقوع پیوست. به‌نظر می‌رسد قالیباف در پایان این سفر، صدای محرومیت در عین ثروت و مظلومیت به موازات مشروعیت مردم خوزستان را به مجلس شورای اسلامی خواهد برد و در روزها و ماه‌های آینده شاهد روان‌سازی تصمیماتی خواهیم بود که با چراغ سبز قالیباف برای رفع موانع موجود در راه پیشرفت و اعتلای استان استراتژیک خوزستان همراه خواهد بود. این سفر بیش از آنکه حرف برای گفتن داشته باشد، گوش برای شنیدن داشت.

ابزارهای نظارتی مجلس:

نظارت بر اجرای قوانین و صیانت از آرای مردم و آرمان های انقلاب اسلامی از دغدغه های مهم مردم میباشد و مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد قانون گذار، وظیفه نظارت بر حسن اجرای قوانین را بر عهده دارد؛ بدین منظور، قانون اساسی و قوانین عادی ابزارهای متعددی را در اختیار مجلس قرارداده تا از انطباق عملکرد دولت با قوانین و جلوگیری از تخلفات اطمینان حاصل نماید از جمله؛ تذکر بر اساس اصل ۸۴ قانون اساسی. سوال بر اساس اصل ۸۸ قانون اساسی. استیضاح بر اساس اصل ۸۹ قانون اساسی. تحقیق و تفحص بر اساس اصل ۷۶ قانون اساسی. رأی اعتماد بر اساس اصل ۱۳۳ قانون اساسی، نظارت بر اساس آئین نامه داخلی مجلس به موجب ماده ۲۳۳ آئین نامه داخلی مجلس مبنی بر اینکه هر گاه حداقل ۱۰ نفر از نمایندگان و یا هر کدام از کمیسیون ها، عدم رعایت شئونات و نقض یا استنکاف از اجرای قانون یا اجرای ناقص قانون توسط رئیس جمهور و یا وزیر و یا مسئولین را اعلام نماید، موضوع بلافاصله از طریق هیئت رئیسه جهت رسیدگی به کمیسیون ذیربط ارجاع می شود و در صورت تأیید کمیسیون و مجلس، موضوع جهت رسیدگی به قوه قضائیه و سایر مراجع ذی صلاح ارسال می شود تا خارج از نوبت بررسی شود. کمیسیون اصل ۹۰ بر اساس اصل ۹۰ قانون اساسی. نظارت دیوان محاسبات بر اساس اصل ۵۴ قانون اساسی. نظارت بر مقررات دولت بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی. نمایندگان ناظر در شوراهای اجرایی. دریافت گزارش از نهادهای دولتی. نظارت خاص کمیسیون های تخصصی به موجب بند های «۵» و «۶» ماده ۳۳ آئین نامه داخلی مجلس. کمیسیون های تخصصی برای کسب اطلاع از کم و کیف اداره امور کشور و کمیسیون ویژه به منظور نظارت بر اساس ماده (۵۹) قانون آیین نامه داخلی مجلس و تصویب برخی موارد اجرایی خاص و مهم از جمله نظارت بر انعقاد قراردادهای بین المللی و الحاق به معاهدات بین المللی و.... بر اساس اصول ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی به عنوان بازوی نظارتی تخصصی مجلس محسوب می شوند.

نتیجه گیری

• براساس اصول قانون اساسی و قوانین داخلی، مجلس و نمایندگان آن حق نظارت بر حُسن اجرای قوانین توسط سایر اجزای حاکمیت را با استفاده از ابزارهای پیش بینی شده در قانون، بدون دخالت در اجرا و خاصه مدیریت اجرایی (دولت) دارا میباشد.
• وقتی تمام ابزار و امکانات موثر برای نظارت بر اجرای قوانین وجود دارد آیا راه انداختن کارناول تحت عنوان نظارت میدانی ضرورتی دارد؟
• ضمن اینکه حق مردم این دو استان بیش از آن است که نمایندگان در رسانه ها اعلام کردند، آیا در حال حاضر واقعا مشکلات کشور فقط دو استان خوزستان و سیستان و بلوچستان است؟! و گرانی چند صد درصدی ، تورم، قاچاق، بی عدالتی، نفوذ، بحران های امنیتی و اقتصادی، اشتغال، ازدواج، مسکن، بی ارزش شدن پول ملی، امنیت، آرامش و آسایش مردم کشور در الویت کار نمایندگان قرار نگرفته است؟!
• آیا نتایجی را که بر اساس نظرات که از سوی نمایندگان اعزامی اعلام شده موضوع و یا پدیده جدیدی در این دواستان کشف شده است؟
• آیا رئیس مجلس نمی توانست این امر را به نمایندگان استانها که از وظایف ذاتی آنان است واگذار کند تا در مظان اتهام انتخابات 1400 قرار نگیرد؟.
• آیا اطلاعات بدست آمده در این سفر را نمایندگان حوزه انتخابیه واقعا" نمی دانستند؟
• آیا با یک سفر 4 روزه میتوان در خصوص برنامه پنج ساله ی هفتم توسعه و تخصیص بودجه و صدور احکامی که حکم قانون را دارد و قرار است در سال آینده مورد بحث قرار گیرد فی الحال تصمیم گیری کرد و آیا در طول این یکسال قرار نیست تحولی در شرایط موجود ایجاد گردد؟!
• آیا با چنین روشی برای نظارت، علی رغم اینکه قانون ابزارهای نظارتی را مشخص و فراهم نموده است نباید به جناح رقیب حق داد که این گونه اقدامات را اهداف سیاسی بنامند؟ و از نظر همسویان بطور خوشبینانه ضعف در مدیریت تلقی گردد؟

پیشنهادات:

• برای تنویر افکار عمومی دستآورد و یا پدیده های جدیدی که در این سفر بدست آمده همراه با وعده های داده شده بطور شفاف به مردم اعلام شود تا شاهد حرکت انقلابی نمایندگان انقلابی مجلس باشند.
• مشکلات موجود و خاصه معیشت مردم، مسکن و گرانی افسار گریخته ای که سبب نارضایتی شدید مردم قرار گرفته در دستور کار قرار گیرد و با ارائه طرح های چند فوریتی، معضلات ساماندهی و مردم را از نگرانی موجود برهانید تا آرامش و احساس امنیت به جامعه برگردد.
• اینگونه ماموریت ها و سفرها به نمایندگان حوزه ها و یا در صورت بسیار ضروری به کمسیون های تخصصی واگذار تا شبهه ای در افکار عمومی ایجاد نگردد.
• وکلای محترم مردم در مجلس شورای اسلامی که مردم آنان را با شعارهای انقلابی و وعده هایی که دادند انتخاب کردند تا مشکلات موجود در کشور را با الویت در سطوح بین المللی، منطقه ای، ملی و محلی مرتفع کنند، انتظار میرود که در شرایط فعلی با پرداختن به موضوعات ملی به بالاتر طرح های لازم را برای رفع بحران های موجود در دستور کار قرار دهند.
• فعلا نظر به تعامل مجلس با دولت بمنظورعدم استیضاح که حق مسلم مجلس است و فی الحال عملی نمیشود، مجلس بدنبال وضع قوانینی باشد که آقای رئیس جمهور، رئیس مجلس قبل، زنگنه، ظریف، آخوندی، رحمانی فضلی و.... که با تصمیمات و مدیریتی که داشتند و سبب بحرانهای اقتصادی و امنیتی در کشور شدند و منجر به ایجاد و سبب عدم آرامش و احساس امنیت اقتصادی و معیشتی در جامعه گردیده باشند تا در پایان دولت پاسخگو ودرس عبرتی برای آیندگان باشد؟!!!
• از همه مهمتر مجلس قوانینی را وضع نمایید تا هیچ فرد مسئولی و حتی نمایندگان مجلس در کشور به سبب تصمیمات و دستورات نادرستی که احتمالا صادر و سبب خسارت به جان و مال و اموال مردم و بیت المال و امنیت در ابعاد مختلف برای کشور میگردد مصونیت نداشته باشند. والسلام 1399.06.20 سجادیان